Ulusal bir hak olan patent hakkı sadece alındığı ülkelerin sınırları içerisinde geçerlidir. Tek bir patent başvurusu ile tüm dünyada geçerli bir patent alınan bir sistem yoktur.
Bu nedenle patent hakkına sahip olunmayan bir ülkede üretim yapıldığında veya patent alınmamış bir başka ülkeye ihracat yapıldığında patent sahibinin bu ülkelerde başkalarını engelleme hakkı bulunmamaktadır.
Bir başka ülkede patent korumasına sahip olunmak istendiğinde ya her ülkeye ayrı ayrı patent başvurusu yapılınması gerekmekte ya da uluslar arası anlaşmalardan istifade etmek suretiyle patent başvurusu yapılmaktadır.
Buluşu yapan Türkiye dışında bir başka ülkede patent için başvurmuşsa bu başvurunun buluşun yeniliğini ortadan kaldırmaması açısından 12 ay içinde Türkiye’de de başvuruda bulunmak zorundadır. Bu süreden sonra başvuru yapılırsa buluş sahibinin yurtdışında kendisinin yapmış olduğu başvuru patentin yeniliğini ortadan kaldıracaktır.
Ulusal patent başvuruları hangi ülkede yapılacaksa o ülkeden bir patent vekili ile hareket edilmeli ve gereken dökümanlar ilgili ülkenin diline çevrilmelidir. Bu yöntemle patent başvurusu yapılabilecek ülke sayısı birkaçı geçmez. Zira birkaç ülkeden sonra 12 aylık süre geçeceği gibi fazla ülkede yapılacak başvuru masrafları da oldukça arttıracatır. Buluşa patent verilip verilmeyeceği de kesin olmadığından emek ve çabaların boşuna girmesi olasılığı da vardır.
Buluşu yapan kişi uluslararası anlaşmalar yoluyla birden fazla ülkede patent almak istediğinde ise iki başvuru şekli bulunmaktadır. Bunlardan biri Patent İşbirliği Anlaşması(PCT) kapsamında uluslararası patent başvurusunda bulunmak, diğeri Avrupa Patent Sözleşmesi(EPC) kapsamında Avrupa ülkelerinde geçerli olabilecek Avrupa patenti başvurusunda bulunmaktır.
PCT ulusal ve uluslararası safha olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Birinci kısımda uluslararası başvuru kabul alınıp şekli anlamda eksikler varsa tamamlanmakta ardından tekniğin bilinen durumunun tespiti için dünya çapında yenilik araştırması yapılmaktadır. Yapılan araştırma sonucunda başvurunun Uluslararası Araştırma Raporu(ISR) ile birlikte araştırma sonucunda bulunan belgeler ile başvurunun istemlerinde belirtilmiş olan teknik özellikler bir patent uzmanı tarafından değerlendirilmek suretiyle hazırlanan uzman görüşü başvuru sahibine gönderilmektedir. Araştırma raporu ve uzman görüşü patent sahibi başka ülkelerde de patent korumasına sahip olmak için başvuru yapıp yapmayacağı konusunda buluş sahibine fikir vermesi açısından büyük önem taşımaktadır.
İkinci kısımda ise patent uzmanı kişinin başvuru konusu buluşu tam olarak anlayamayıp yanlış değerlendirme yapması halinde buna itiraz edilip yanlışlıklar düzeltilebilir.
Bu sistemin en avantajı uluslararası araştırma raporu ve uzman görüşüne göre ulusal aşamaya geçilip geçilmeyeceğine karar verilmesinde sağladığı para ve zaman tasarrufudur.
Uluslararası patent başvuruları için izlenecek bir başka yol ise Avrupa Patent Başvurusur(EPC)’dir. Avrupa Patent Ofisi’ne yapılan, Avrupa Patenti Başvurusu şekli eksiklin incelemesinden sonra raporun düzenlenmesi prosedürüyle başlamakta ve inceleme kararı olumlu olduğunda patent tescili kararı verilmekte aksi halde reddedilmektedir. Patent verilme kararı Avrupa Patent Ofisi’ne ait sicil gazetesinde ilan edilmekte ve bu yayın tarihinden itibaren de 3 ay içersinde hangi Avrupa ülkesinde patent koruması isteniyorsa o ülkelerdeki prosedürler yerine getirilmek suretiyle patent ilgili sicile kaydedilmektedir.
