Markanın Haczi ve Markanın İcrası: Kapsamlı Rehber
Markalar, ticari işletmelerin en değerli varlıklarından biridir. Ticari işletmeler için bir marka, sadece bir sembol değil, aynı zamanda işletmenin kimliği ve itibarının yansımasıdır. Markanın haczi ve markanın icrası, marka üzerinde borçlandırıcı ve tasarrufi işlemler yapılması durumunda oldukça önemli bir süreçtir. Bu yazıda, markaların haczedilmesi, icra süreci ve hukuki altyapısı hakkında kapsamlı bilgi verilecektir.
Markanın Haczi Nedir?
Markanın haczi, bir borçtan dolayı marka hakkına el konulması sürecidir. Tescilli veya tescilsiz markalar üzerindeki haklar, borçlandırıcı veya tasarrufi işlemlere konu olabilir. Bu süreçte marka:
- İşletmeden bağımsız olarak devredilebilir veya haczedilebilir.
- Miras yoluyla intikal edebilir.
- Rehin veya intifa hakkı tesis edilebilir.
Marka tescilinden doğan haklar ile marka tescil başvurusundan sağlanan haklar, borçluya yönelik haciz işlemlerine konu olabilir. Ayrıca, tescilsiz markalar da haczedilebilir ancak sicil kaydı bulunmadığı için farklı bir prosedür uygulanır.
Marka Haczi İçin Tescil Şart Mıdır?
Haciz işlemi sadece tescilli markalar için değil, aynı zamanda tescilsiz markalar için de geçerlidir. Ancak şu farklara dikkat edilmelidir:
- Tescilli Markalar:
- Haciz işlemi, Sınai Mülkiyet Kanunu uyarınca Türk Patent ve Marka Kurumu siciline işlenir.
- Haciz işlemi ile ilgili bildirim TPE’ye gönderilir ve marka üzerindeki haciz şerhi kaydedilir.
- Tescilsiz Markalar:
- Tescilsiz markaların sicil kaydı bulunmadığından, haciz işlemi bir tutanak ile gerçekleştirilir.
- Tescilsiz markanın haczi, Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine tabi değildir.
Marka Haczi Nasıl Uygulanır?
Sınai Mülkiyet Kanunu’nun hukuki işlemleri düzenleyen maddesi şu şekildedir:
“Tescilli bir marka, işletmeden bağımsız olarak haciz edilebilir. Haciz sicile kayıt edilir ve yayınlanır.”
Bu kapsamda haciz işlemi şu şekilde yürütülür:
- İİK m. 89 Uyarınca Haciz İhbarnamesi Gönderimi:
- İlk olarak borçlu üçüncü kişiye birinci haciz ihbarnamesi gönderilir.
- Tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde itiraz edilmezse ikinci ihbarname gönderilir.
- İkinci ihbara da itiraz edilmezse, borcun zimmette olduğu kesinleşir ve üçüncü ihbarname ile ödeme süresi tanınır.
- Haciz Talebi ve TPE Bildirimi:
- Haciz işlemi, alacaklı vekilinin talebi doğrultusunda Türk Patent ve Marka Kurumu’na bildirilir.
- Sicile işlenerek haciz şerhi konur.
- Bilirkişi ile Değer Tespiti:
- Markanın değerinin belirlenmesi için bilirkişi raporu hazırlanır.
- Bu değerleme, markanın niteliğine ve ticari değerine göre değişiklik gösterebilir.
Markanın İcrası Süreci
Markanın icrası, haczedilen marka hakkının paraya çevrilerek alacaklıya ödenmesi sürecidir. Bu işlem, İcra ve İflas Kanunu’nun (İİK) ilgili maddelerine uygun şekilde gerçekleştirilir:
- Satış Talebi:
- Alacaklı, markanın cebri icra yoluyla satışını talep edebilir.
- Satış, icra müdürü tarafından açık artırma yöntemiyle yapılır.
- Markanın Tescili:
- Markanın yeni sahibine devri, satış işlemi sonrası Türkpatent’e bildirilir.
- İcra müdürlüğü, markanın tescil işlemleri için gerekli belgeleri düzenler.
- Hacizli Markanın Devri:
- Markanın haczi, devir sürecine engel teşkil etmez.
- Devir işlemi gerçekleşse bile, haciz şerhi yeni hak sahibini bağlar.
Yargıtay Kararlarıyla Markanın Haczi ve İcrası
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin kararları, markanın haczi ve markanın icrası süreçlerine ışık tutmaktadır:
- Markanın Devri ve Haciz:
Yargıtay’a göre, markanın devri, haciz işleminin geçerliliğini ortadan kaldırmaz. Sicile şerh düşülen haciz, markanın yeni sahibine de geçer. Bu durumda, haciz prosedürü devir alan kişi üzerinde işlemeye devam eder. - Haciz Prosedürü ve İtirazlar:
İcra müdürünün Türkpatent’te yazacağı müzekkere ile haciz işlemleri doğrudan gerçekleştirilir. İtirazlar için mahkemeye başvurularak çözüm aranır.
Haciz ve Marka Değerleme Süreci
Haczedilen markanın değeri, bilirkişi raporlarıyla tespit edilir. Ancak marka değerleme konusunda genel kabul görmüş bir standart bulunmamaktadır. Değerleme yöntemleri, markanın:
- Ticari itibarını,
- Pazar payını,
- Marka bilinirliğini,
- Lisans gelirlerini içerir.
Farklı yöntemlerle yapılan değerlemeler, aynı marka için değişik sonuçlar doğurabilir.
Markanın Kısmi Devri ve Haciz
Sınai Mülkiyet Kanunu Yönetmeliği’ne göre markanın bir kısmı devredilebilir. Kısmi devir durumunda:
- Devredilen mal ve hizmetlerin listesi devir sözleşmesinde belirtilir.
- Yeni tescil numarası oluşturularak sicile kaydedilir.
- Devir işlemi, haciz prosedürünü durdurmaz; haciz, devir alan taraf üzerinde devam eder.
Sonuç
Markalar, ticari işletmelerin vazgeçilmez unsurlarıdır ve borç ilişkilerinde önemli bir yer tutar. Markanın haczi ve markanın icrası, hem alacaklıların haklarının korunmasını sağlar hem de borçlunun markadan doğan ticari değerini kontrol eder. Bu süreçler, Türk Patent ve Marka Kurumu, İcra Müdürlükleri ve mahkemeler arasında uyumlu bir şekilde yürütülür.
Haciz ve icra işlemleri, markanın ekonomik değerinin korunmasını sağlarken, borçlunun yasal haklarını da gözetir. Eser sahipleri ve alacaklılar için bu süreçlerin dikkatli bir şekilde takip edilmesi büyük önem taşır.
#markanınhaczi #markanıni̇crası #markaicrasüreçleri #markadeğeri #markaicrası #markahacizprosedürü #markanıntescili #markadeğerlendirme
Marka, Patent, Tasarım, Hukuki İşlemler
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/262732
