Adil yargılanma hakkı Anayasamızın 36/1. maddesinde ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. maddesinde düzenlenmiş olup, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin bazı kararları ile Anayasa Mahkemesi’nin bireysel başvuruya ilişkin bazı kararlarında gerekçeli karar hakkının adil yargılanma hakkının somut görünümlerinden olduğu belirtilmiştir. Anayasa’nın 141/3. maddesine göre, bütün mahkemelerin her türlü kararları gerekçeli olarak yazılır. A. yargılanma hakkının sağlanması kapsamında kararların gerekçeli olmasıyla ilgili kamu düzenine ilişkin hükümlere 6100 Sayılı HMK’de de yer verilmiştir. HMK’nin 297. maddesine göre hükümde tarafların iddia ve savunmalarının özetini, anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususları, çekişmeli vakıalar hakkında toplanan delilleri, delillerin tartışılması ve değerlendirilmesini, sabit görülen vakıalarla bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebepleri yer almalı ve sonuç kısmında da taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir. HMK’nın 298/2. maddesinde ise gerekçeli karar, tefhim edilen hüküm sonucuna aykırı olamaz hükmü mevcuttur.
YARGITAY 8. HUKUK DAİRESİ E. 2017/12009 K. 2020/3679 T. 18.6.2020
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne, 15/12/2015 havale tarihli fen bilirkişi raporunda belirtilen … ili … ilçesi …Mahallesi … mevkiinde 114 parsel üzerinde bulunan seraların aynı yerde bulunan 115 parsel üzerinde bulunan seraların, havuzun, 15.12.2015 havale tarihli fen bilirkişi raporu ekindeki krokide mavi renk ile taralı Ev 2 olarak belirtilen evin davacı tarafından meydana getirildiğinin tespitine, 15.12.2015 havale tarihli fen bilirkişi raporunda belirtilen mevkiinde 113 parsel yönünden ve 115 parsel içerisinde yer alan 15.12.2015 havale tarihli fen bilirkişi raporu ekindeki krokide mavi renk ile taralı Ev 1 yönünden talebinin reddine karar verilmiştir. Hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Adil yargılanma hakkı Anayasamızın 36/1. maddesinde ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. maddesinde düzenlenmiş olup, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin bazı kararları ile Anayasa Mahkemesi’nin bireysel başvuruya ilişkin bazı kararlarında gerekçeli karar hakkının adil yargılanma hakkının somut görünümlerinden olduğu belirtilmiştir. Anayasa’nın 141/3. maddesine göre, bütün mahkemelerin her türlü kararları gerekçeli olarak yazılır. A. yargılanma hakkının sağlanması kapsamında kararların gerekçeli olmasıyla ilgili kamu düzenine ilişkin hükümlere 6100 Sayılı HMK’de de yer verilmiştir. HMK’nin 297. maddesine göre hükümde tarafların iddia ve savunmalarının özetini, anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususları, çekişmeli vakıalar hakkında toplanan delilleri, delillerin tartışılması ve değerlendirilmesini, sabit görülen vakıalarla bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebepleri yer almalı ve sonuç kısmında da taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir. HMK’nin 298/2. maddesinde ise gerekçeli karar, tefhim edilen hüküm sonucuna aykırı olamaz hükmü mevcuttur.
HGK’nin 24.02.2010 tarihli ve 2010/1-86 Esas, 2010/108 Karar sayılı kararında da “Yasa’nın aradığı anlamda oluşturulacak kararların hüküm fıkralarının açık, anlaşılır, çelişkisiz, uygulanabilir olmasının gerekliliği kadar; kararın gerekçesinin de, sonucu ile tam bir uyum içinde, o davaya konu maddi olguların mahkemece nasıl nitelendirildiğini, kurulan hükmün hangi nedenlere ve hukuksal düzenlemelere dayandırıldığını ortaya koyacak; kısaca, maddi olgular ile hüküm arasındaki mantıksal bağlantıyı gösterecek nitelikte olması gerekir.
Zira tarafların o dava yönünden, hukuk düzenince hangi nedenle haklı veya haksız görüldüklerini anlayıp değerlendirebilmeleri ve Yargıtay’ın hukuka uygunluk denetimini yapabilmesi için, ortada, usulüne uygun şekilde oluşturulmuş; hükmün hangi nedenle o içerik ve kapsamda verildiğini ayrıntılarıyla gösteren, ifadeleri özenle seçilmiş ve kuşkuya yer vermeyecek açıklıktaki bir gerekçe bölümünün ve buna uyumlu hüküm fıkralarının bulunması zorunludur.” hususlarına yer verilmiştir.
Kararın gerekçesi ile hüküm fıkrası arasında çelişki yaratılması; yukarıda açıklanan ve Anayasa ile teminat altına alınan yargılamanın açıklığı, adil yargılanma hakkı prensibine ve kararların gerekçeli olması gerektiğine dair Anayasa ve yasa hükümlerine de açıkça aykırı olacaktır.
Somut olayda, Mahkemece, kararın gerekçesinde “Ev 1 olarak belirtilen 90 m2’lik evin davacı tarafından meydana getirildiğinin tespitine karar vermek gerektiği” belirtilmesine rağmen hüküm fıkrasında ise “Ev 2 olarak belirtilen evin davacı tarafından meydana getirildiğinin tespitine, Ev 1 yönünden talebinin reddine” karar verilmiştir. Bu durum karşısında, hüküm ile gerekçenin çelişik olması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
gerekçeli karar hakkı gerekçeli karar hakkı aym başvuru aym başvuru aym bireysel başvuru aym bireysel başvuru aym dava aym dava aym dava ankara aym dava ankara aym başvuru ankara aym başvuru ankara aym bireysel başvuru ankara aym bireysel başvuru ankara aym bireysel başvuru avukat aym bireysel başvuru avukat gerekçeli karar şikayet gerekçeli karar şikayet gerekçeli karar aym başvuru gerekçeli karar aym başvuru adil yargılanma aym adil yargılanma aym
