Bir eseri o ana özgü biçimde duyularla algılanmaya müsait kılarak umuma ileten her fiil temsil kapsamındadır. Kanun’un 24. maddesinde de “okumak, çalmak, oynamak ve göstermek gibi” ifadesi kullanıldığından bu suçun “serbest hareketli suç” niteliğinde olduğu kabul edilmelidir. Hak sahiplerinin yazılı izni alınmaksızın umumi mahalde bir şiirin veya romanın okunması, bir tiyatro oyununun oynanması, bir müzik eserinin konser salonunda çalınması, CD-DVD veya radyo-televizyon yayınları üzerinden çalınan müzik eserlerinin kişisel kullanım sınırları dışına çıkılarak umuma açık mahallerde bulunan kimselerin kullanımına sunulması, güzel sanat eseri niteliğindeki tablonun sanat galerisinde sergilenmesi, sinema eserinin sinema salonunda gösterilmesi gibi eylemler bu suçun hareket unsurunu oluşturur.
YARGITAY CEZA GENEL KURULU E. 2017/19-788 K. 2020/34 T. 28.1.2020
5846 Sayılı Kanun’un 24. maddesinde bir eserden, doğrudan doğruya yahut işaret, ses veya resim nakline yarayan aletlerle umumi mahallerde okumak, çalmak, oynamak ve göstermek gibi temsil suretiyle faydalanma hakkının münhasıran eser sahibine ait olduğu düzenlenmiş olup aynı Kanun’un 71. maddesinde de bir eserin, icranın, fonogramın veya yapımın hak sahibinin yazılı izni olmaksızın temsil edilmesinin suç olarak düzenlenmesiyle hak sahiplerinin temsil hakkı ceza hukuku yoluyla koruma altına alınmıştır. Kanun’un 71. maddesi öncelikle bu Kanun’da koruma altına alınan fikir ve sanat eserleriyle ilgili manevi, mali veya bağlantılı haklarının ihlal edilmesi gerektiğini ön koşul saymıştır. Birinci fıkrasında ise suçun maddi konusu eser, icra, fonogram ve yapım olarak sınırlandırılmıştır. Seçimlik hareketlerden olan temsil, yukarıda ayrıntılı olarak açıklandığı gibi mali haklar içerisinde sayılmış olduğundan bir eseri, icrayı, fonogramı veya yapımı hak sahibi kişilerin yazılı izni olmaksızın temsil etmek mali haklara tecavüz suçunun tüm niteliklerini taşır. Bu suçun oluşması ve şikâyet hakkının kullanılabilmesi için hak sahipleri olarak kanunda belirtilen eser sahibi, icracı sanatçı, fonogram veya film yapımcısı ve radyo-televizyon kuruluşlarına temsil hakkının 5846 Sayılı Kanun tarafından açıkça tanınmış olması veyahutta temsil hakkı sahiplerinin Kanun’da belirtilen sözleşme ve tasarruflarla bu hakkın usulüne uygun biçimde devredilmiş olması gerekir. Ayrıca kasta yönelik yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda bu suçun oluşumu için de genel kast yeterli olup özel kastın aranmadığı söylenebilecektir.
Bir eseri o ana özgü biçimde duyularla algılanmaya müsait kılarak umuma ileten her fiil temsil kapsamındadır. Kanun’un 24. maddesinde de “okumak, çalmak, oynamak ve göstermek gibi” ifadesi kullanıldığından bu suçun “serbest hareketli suç” niteliğinde olduğu kabul edilmelidir. Hak sahiplerinin yazılı izni alınmaksızın umumi mahalde bir şiirin veya romanın okunması, bir tiyatro oyununun oynanması, bir müzik eserinin konser salonunda çalınması, CD-DVD veya radyo-televizyon yayınları üzerinden çalınan müzik eserlerinin kişisel kullanım sınırları dışına çıkılarak umuma açık mahallerde bulunan kimselerin kullanımına sunulması, güzel sanat eseri niteliğindeki tablonun sanat galerisinde sergilenmesi, sinema eserinin sinema salonunda gösterilmesi gibi eylemler bu suçun hareket unsurunu oluşturur.
Bu açıklamalar ışığında uyuşmazlık konusu değerlendirildiğinde;
03.08.2011 tarihinde saat 16.00 sıralarında İstasyon Caddesi, S. Keser Sokak, No:2/2 Yeşilköy/İstanbul adresinde faaliyet gösteren İ… Marketleri unvanlı iş yerinde, katılanların hak sahibi olduğu “Modern Talking” isimli müzik grubunun icra ettiği “Cheri Cheri Lady” ile “Nelly” ve “Kelly Rowland” isimli sanatçıların birlikte icra ettikleri “Dilemma” adlı musiki eserlerinin, internet üzerinden yayın yapan Radyo Pop isimli kanalın yayınından aktarılmak suretiyle iş yerinde bulunan bilgisayar aracılığıyla işletmenin hoparlör sistemi üzerinden umuma iletildiği olayda;
5846 Sayılı Kanun’da koruma altına alınan musiki eserlerinin, basamakta yer alan hak sahiplerinden aynı Kanun’un 41 ve 52. maddeleri doğrultusunda yazılı izin alınmaksızın işaret, ses veya resim nakline yarayan radyo vasıtasıyla kişisel kullanım alanı dışına çıkılarak Eser, İcra, Fonogram, Yapım ve Yayınların Kullanılması ve/veya İletilmesine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelik’te yapılan umuma açık mahallere ilişkin sınıflandırmada ticaret merkezleri arasında sayılan markette son tüketici konumunda olan, aralarında şahsi bağlantı bulunmayan, birbirinden bağımsız ve bu nedenle umum sayılan müşterilere, kurulan sistem üzerinden Kanun’un 24. maddesinin birinci fıkrasında belirtildiği şekilde dolaylı temsil edilmesi suretiyle 5846 Sayılı Kanun’un 71/1. maddesinde yer alan mali haklara tecavüz suçunun maddi unsurlarının oluştuğu anlaşılmış ise de; radyo kuruluşunca yapılmakta olan yayın içeriğine müdahale yetkisi ve imkânı bulunmayan sanığın, katılanların hak sahibi olduğu “Cheri Cheri Lady” ve “Dilemma” adlı müzik eserlerinin radyo kuruluşunca yayınlanacağını bilemeyeceğinden, müşterilerine anılan müzik eserlerinin dinletilmesi amacıyla hareket ettiğinin söylenemeyeceği, bu bakımdan yayın akışında 5846 Sayılı Kanun tarafından korunan eserlerin kullanılacağını bilmeden radyo yayınını umuma arz ettiği sırada, suça konu müzik eserlerinin umumi mahal sayılan yerde son tüketici konumunda olan müşterilere bilerek ve isteyerek vasıtalı temsili sağlanmadığından, kasten hareket etmeyen sanığa atılı mali haklara tecavüz suçunun manevi unsurunun gerçekleşmediğinin kabulü gerekmektedir.
