İlk derece mahkemesince, uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek ölçüde önemli delillerin hiç toplanmadan veya değerlendirilmeden karar verilmesi ve delillerin ilk defa istinaf aşamasında değerlendirilmesi halinde taraflar, maddi vakıa denetimi yönünden iki dereceli incelemeden mahrum kalacak ve adil yargılanma hakkının unsurlarından olan hukuki dinlenilme hakkı ihlal edilecektir.
Ankara BAM, 20. HD., E. 2020/192 K. 2021/1235 T. 7.10.2021
Davacı taraf, davalı Şirketin marka başvurusuna 6769 sayılı SMK’nın 5./1-b-c ve d bentleri uyarınca ve aynı Yasa’nın 6/1 ve 6/9 maddelerine dayalı olarak yaptığı itirazlarının TPMK YİDK tarafından reddedilmesi üzerine YİDK kararının iptali ve dava konusu marka başvurusunun tescili halinde hükümsüzlüğünü talep etmiş, ilk derece mahkemesince de alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın reddine karar verilmiştir.
Ancak, mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda taraf markaları arasında … olarak yer alan “…” ibaresinin ayırt ediciliğinin düşük bulunduğu uyuşmazlık konusu mal ve hizmetlerin hitap ettiği tüketici kitlesi de nazara alındığından ayırt ediciliği düşük olan anılan ibarenin taraf markalarında … olarak yer almasının iltibasa neden olmayacağı belirtilerek sonuç olarak taraf markaları arasında SMK’nın 5/1-b-c-d ve 6/1 maddeleri uyarınca ayırt edilemeyecek derecede benzerlik bulunmadığı, aynı nedenlerle SMK’nın 6/5 maddesindeki koşulların oluşmadığı ve davalı şirketin kötüniyetli bulunmadığı bildirmiştir.
Mahkemece de bilirkişi raporu aynen benimsenmek suretiyle yazılı şekilde karar verilmiştir. Görüldüğü üzere mahkemece benimsenen bilirkişi raporunda davacının SMK’nın 5/1-b-c ve d maddelerine dayalı iddiaları bakımından herhangi bir inceleme ve değerlendirme yapılmamıştır.
Davacının bilirkişi raporuna karşı bu yönde itirazda bulunmasına rağmen ilk derece mahkemesince davacının bu yöndeki itirazları karşılanmadığı gibi bu hususlarda gerekçeli kararda da herhangi bir değerlendirme yapılmadığı anlaşılmıştır.
HMK’nın 341. vd. maddelerinde bir kanun yolu olarak düzenlenen istinafın amacı, ilk derece mahkemesince verilen kararın denetlenmesi ve kararın yerinde görülmemesi halinde yeniden yargılama yapılarak hüküm kurulmasıdır.
Burada, temyizden farklı olarak ilk derece mahkemesi kararı yalnızca hukuka uygunluk yönünden değil maddi yönden de denetlenmektedir. İlk derece mahkemesi kararı yerinde değilse kural olarak istinaf mahkemesinin, ilk derece mahkemesinin kararını kaldırması ve ilk derece mahkemesi yerine gerekirse yeniden yargılama da yaparak karar vermesi gerekir.
Ancak, HMK’nın 353/1-a. maddesinde düzenlenen yargılamaya ilişkin bazı temel usul hatalarının bulunması halinde ise istinaf incelemesi sonunda yeniden karar verilmesi söz konusu olmayıp, kararın kaldırılarak dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesi gerekmektedir.
Bu kapsamda mahkemece, uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek ölçüde önemli delillerin toplanmamış veya değerlendirilmemiş olması ya da talebin önemli bir kısmı hakkında karar verilmemiş olması hali de düzenlenmiştir.
Gerçekten de ilk derece mahkemesince, uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek ölçüde önemli delillerin hiç toplanmadan veya değerlendirilmeden karar verilmesi ve delillerin ilk defa istinaf aşamasında değerlendirilmesi halinde taraflar, maddi vakıa denetimi yönünden iki dereceli incelemeden mahrum kalacak ve adil yargılanma hakkının unsurlarından olan hukuki dinlenilme hakkı ihlal edilecektir.
Somut olaya bu açıdan bakıldığında, davacının, yukarıda belirtilen iddiaları bakımından mahkemece hiçbir inceleme ve değerlendirme yapılmadığından davacının bu yöndeki istinaf itirazları yerinde görülmüştür.
TPMK YİDK Kararı İptali ve Marka Hükümsüzlüğü Husumet
YİDK Kararı İptali Davalarında Taraflar
Marka YİDK Kararı İptali Davalarında Hükümsüzlük Talebi
Başvuru Aşamasındaki Marka için Hükümsüzlük Davası
