Davacıya ait belgesel filmi ile davalılara ait reklam filmlerinin karşılaştırılmasının yapıldığı, ihlale konu 28 görüntüden 6’sının serbest yararlanma sınırlarını aştığı, diğer görüntülerin ise pek çok film ve belgeselde karşılaşabilinecek türden görüntüler olduğu, eserlerin bütünü üzerinden değil sadece esinlenme sınırlarının aşıldığı görüntüler üzerinden hesaplama yapılmasının hakkaniyete uygun düşeceği…
“Turkcell’linin Gücü, Turkcell’in Çekim Gücü” sloganlı reklam filminin davacıya ait belgesel filmden yararlanılarak oluşturulduğu belirlendiğine göre davacının bu izinsiz işleme için talep edebileceği rayiç bedelin varsa emsal sözleşmeler dikkate alınarak, bu hususta bir emsal sözleşmeye ulaşılamaması halinde 818 sayılı BK’nın 42. (6098 sayılı TBK’nın 50/2.) maddesi uyarınca belirlenmesi gerekirken davacı eserindeki 6 görüntü için yapılan masraflar da dikkate alınmak suretiyle rayiç bedelin belirlenmesi doğru olmamış, kararın davalılar yararına bozulmasını gerektirmiştir.
YARGITAY 11. HUKUK DAİRESİ E. 2021/9054 K. 2022/9106
T. 14.12.2022
Mahkemece,
- davacının belgeselindeki bazı görüntülerin benzerlerinin davalıların reklam filminde kullanıldığı,
- tazminat hesabına yol gösterebilecek ya da emsal bedele ilişkin davacı tarafından bir belge sunulmadığı,
- davacıya ait belgesel filmi ile davalılara ait reklam filmlerinin karşılaştırılmasının yapıldığı,
- ihlale konu 28 görüntüden 6’sının serbest yararlanma sınırlarını aştığı,
- diğer görüntülerin ise pek çok film ve belgeselde karşılaşabilinecek türden görüntüler olduğu,
- eserlerin bütünü üzerinden değil sadece esinlenme sınırlarının aşıldığı görüntüler üzerinden hesaplama yapılmasının hakkaniyete uygun düşeceği,
- davacının sanatsal kişiliği, eseri ortaya çıkardığı süre, tahmini harcanan para, mesai, ve zaman ile eserinin katıldığı festivaller, video paylaşım sitelerinde, TV ve diğer iletişim kanallarında ulaştığı izlenme ve beğeni sayısı, ihlal edenin en büyük GSM operatörlerinden birisi olması gibi ihlal sonucu ortaya çıkardığı,
- reklamın gördüğü ilgi, bu reklamla sağladığı/ sağlayabileceği ticari getiri, kurumsal imaja katkısı gibi kriterler dikkate alındığında izinsiz kullanılan eserler için davacının 143.150 TL + KDV (168.917 TL) talep edebileceği,
- taraflar arasında davalının kullanımlarına dayanak oluşturacak bir sözleşme yapılmış olsaydı, somut olaydaki kullanımlar karşılığı hangi miktarda bir bedel ödenecekti ise bunun belirlenmesi ve somut olayda, ihlalin niteliği, süresi ve kullanılan mecraya göre, FSEK’in 66/4. maddesi hükmü koşulları da dikkate alınarak varsayımsal bedelin ne alabileceği yönünde araştırma yapıldığı,
- somut olayın özelliğine göre davaya dayanak teşkil eden eserlerin kullanımının ihlal süresi, ticari maksatla yayınlanması, eserin niteliği gibi nedenler gözetilerek takdiren tespit edilen bedele FSEK m. 68 çerçevesinde 3 kata kadar tazminata hükmedilmesi uygun görüldüğü,
- eldeki davanın 10 yıllık zamanaşımına tabi olduğu,
- haksız fiil tarihinin 07.10.2009 olduğu kabul edilse dahi ek davanın 19.04.2019 tarihinde açıldığı dikkate alındığında zaman aşımı def’inin kabul edilmediği,
- eser sahibinin dava konusu eseri ortaya çıkarmaktaki uzun yıllara dayanan emek ve çabası, eserin dosyada mübrez görüntüleri değerlendirildiğinde gerek haber, gerek festivaller kapsamındaki beğeni ölçüsü, estetik görünümü, nitelik ve niceliği, mali hakkın hem çoğaltma hem de yayma hakkını da ihlali, ihlal süresi, ihlalin halkın beğenisine yol açtığı ve tüm Türkiye genelinde tüm ulusal kanallarda yayınlanarak geniş bir izleyici kitlesine ulaşmış olması, yapılan reklam filminin ortalama bütçesi ve davacının eserinin bu film içerisinde kapsadığı alan gibi objektif kriterler dikkate alındığında 60.000 TL manevi tazminat tutarının yerinde olacağı,
gerekçesiyle asıl davanın kabulüne, davalıların “Turkcell’inin Gücü Turkcell’in Çekim Gücü” reklam filminde davacının “Anadolunun Kayıp Şarkıları” isimli eser niteliğindeki belgesinden doğan mali ve manevi haklarının tecavüzün tespiti ile, 50.000 TL maddi tazminat bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, taraflar arasında farazi bir sözleşmesel ilişki doğduğundan davacı yanın ref talebinin reddine, davalıların bundan sonraki gösterimlere ilişkin tecavüzlerinin men’ine, masrafı davalılardan alınmak üzere hüküm özetinin ilanına, birleşen davanın kısmen kabulüne, 456.751 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, manevi tazminat isteminin kısmen kabulüne, 60.000 manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin tüm, davalılar vekillerinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Dava, eserden doğan mali ve manevi haklara tecavüzün tespiti, meni, maddi ve manevi tazminatın tahsili istemine ilişkindir. Mahkemenin 17.12.2015 tarihli kararının taraf vekillerince temyizi üzerine Dairemizin 15.03.2016 tarih ve 2015/6467 Esas- 2016/2820 Karar sayılı ilamı ile senaryo yazım ve yer belirleme karşılığı tazminat belirlenmesinin yerinde olmadığı, 5846 sayılı Kanun’un 68/1. maddesine göre, eseri, icrayı, fonogramı veya yapımları hak sahiplerinden bu Kanuna uygun yazılı izni almadan, işleyen, çoğaltan, çoğaltılmış nüshaları yayan, temsil eden veya hertürlü işaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletenlerden, izni alınmamış hak sahipleri sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği bedelin veya bu Kanun hükümleri uyarınca tespit edilecek rayiç bedelin en çok üç kat fazlasını isteyebileceği, bu durumda eser sahibinin kendisiyle sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği bedelin veya rayiç bedelin belirlenmesi suretiyle tazminata hükmedilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisinin doğru bulunmadığı gerekçesiyle mahkeme kararı bozulmuştur. Mahkemece, Dairemizin bozma ilamına uyulduğuna ve davalıların “Turkcell’linin Gücü, Turkcell’in Çek im Gücü” sloganlı reklam filminin davacıya ait belgesel filmden yararlanılarak oluşturulduğu belirlendiğine göre davacının bu izinsiz işleme için talep edebileceği rayiç bedelin varsa emsal sözleşmeler dikkate alınarak, bu hususta bir emsal sözleşmeye ulaşılamaması halinde 818 sayılı BK’nın 42. (6098 sayılı TBK’nın 50/2.) maddesi uyarınca belirlenmesi gerekirken davacı eserindeki 6 görüntü için yapılan masraflar da dikkate alınmak suretiyle rayiç bedelin belirlenmesi doğru olmamış, kararın davalılar yararına bozulmasını gerektirmiştir.
Senaryoda Eser Sahipliği, Senaryoda Telif İhlali 5377
Film Senaryosunun Dizide İzinsiz Kullanılması 12752
Telif Hakkı İhlallerinde Bilirkişi Raporlarının Rolü: Antidepresan Davası ve Hukuki Ölçütler