Marka olabilecek işaretler
SMK Madde 4- (1) Marka, bir teşebbüsün mallarının veya hizmetlerinin diğer teşebbüslerin
mallarından veya hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlaması ve marka sahibine sağlanan
korumanın konusunun açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde sicilde
gösterilebilir olması şartıyla kişi adları dâhil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler
ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her tür işaretten oluşabilir.
EUTMR(2017/1001) Article 4; Bir AB markası, kişi adları da dahil olmak üzere özellikle sözcükler veya tasarımlar, harfler, rakamlar, renkler, malların veya malların ambalajlarının şekli veya sesler gibi herhangi bir işaretten oluşabilir:
(a) bir teşebbüsün mal veya hizmetlerinin diğer teşebbüslerin mal veya hizmetlerinden ayırt edilmesi; ve
(b) Avrupa Birliği ticari markalar Sicilinde (‘Sicil’), yetkili makamların ve kamunun, sahibine sağlanan korumanın konusunu açık ve kesin bir şekilde belirlemesini sağlayacak şekilde temsil edilmesi.
SMK’daki düzenleme marka olarak kabul edilen işaretlerin çeşitlenmesiyle 2015/2424 sayılı marka direktifi ile AB Mark Tüzüğü’ne paralel olarak değiştirilmiştir.
556 Sayılı Markaların Korunması Hakkındaki KHK’da bulunan “çizimle görüntülenebilme” şartı ses, koku, hareket gibi geleneksel olmayan markaları da kapsaması için marka sahibine sağlanan korumanın açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde sicilde gösterilebilir olma şeklinde değiştirilmiştir.
Marka olabilecek işaretler ister kelime ister sayı ister renk isterse ses olsun hepsi için aranan şart ayırt ediciliktir. Ancak özellikle geleneksel olayan markalar açısından marka uzmanı ve Türk Patent’in ayırt edicilik hususunda çok fazla yorum yapması gerektiğinden ve de bu yorum da genelde olumsuz yönde olduğundan SMK m. 4 anlamında verilen ret kararlarına karşı çok fazla davalar açılmaktadır.
Giriş: Sınai Mülkiyet Kanunu, markaların tescili ve korunmasıyla ilgili temel yasal çerçeveyi belirler. Bu kapsamda, Kanun’un Madde 4’ü marka olabilecek işaretleri tanımlar. Bu makale, Sınai Mülkiyet Kanunu’nun Madde 4’ünde yer alan işaretlerin ne tür özelliklere sahip olabileceğini açıklamak üzere detaylı bir inceleme sunar.
Sınai Mülkiyet Kanunu Madde 4: Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 4. maddesi, marka olarak tescil edilebilecek işaretlerin niteliklerini belirler. Madde, marka olarak kabul edilebilecek işaretleri şu şekilde tanımlar: “Bir marka, mal veya hizmetleri bir işletmeye atfetmeyi sağlayan, özellikle sözcükler, şekiller, harfler, rakamlar, malların ambalajları, renkler, sesler veya bunların kombinasyonları gibi çeşitli işaretler olabilir.”
Detaylı İnceleme:
- Sözcükler ve Harfler: Sözcükler ve harfler, en yaygın marka işaretleri arasındadır. Örneğin, bir şirketin adı veya ürünün adı marka olarak tescil edilebilir. Bu tür işaretler, kolaylıkla tanımlanabilir ve tescil edilebilir.
- Şekiller ve Tasarımlar: Marka olarak tescil edilebilecek işaretler arasında şekiller ve tasarımlar da bulunur. Özellikle ürünlerin şekli veya ambalaj tasarımı marka olarak tescil edilebilir. Bu tür işaretler, ürünlerin görsel olarak tanınmasını sağlar.
- Renkler: Sınai Mülkiyet Kanunu’na göre, renkler de marka olarak tescil edilebilir. Belirli bir renk kombinasyonu veya tek bir renk, belirli bir ürün veya hizmetin kaynağını belirtmek için kullanılabilir. Örneğin, bir markanın logosunda belirli bir renk kullanılabilir ve bu renk marka olarak tescil edilebilir.
- Sesler: Sesler, diğer tescil edilebilir marka işaretleri arasındadır. Özellikle belirli bir jingle veya müzik parçası, bir markanın tanınmasına ve ayırt edilmesine katkıda bulunabilir. Bu tür işaretler, markanın duyusal algı yoluyla tanınmasını sağlar.
Sonuç: Sınai Mülkiyet Kanunu’nun Madde 4’ü, marka olarak tescil edilebilecek işaretlerin çeşitliliğini ve niteliklerini belirler. Bu işaretler, sözcüklerden ve şekillerden, renklere ve seslere kadar geniş bir yelpazede yer alabilir. İşletmeler için, marka olarak tescil edilebilecek en uygun işaretin seçilmesi önemlidir, çünkü bu işaret markanın tanıtımını, korumasını ve rekabet avantajını sağlar. Bu nedenle, Sınai Mülkiyet Kanunu’nun Madde 4’ü, marka sahiplerinin haklarını korumak ve markalarını etkili bir şekilde tanıtmak için temel bir kılavuz olarak hizmet eder.
Başlık: EUTMR 2017/1001 Madde 4’ün Anlaşılması: AB İçtihatları Üzerinden Kapsamlı Bir Analiz
Giriş: Avrupa Birliği Marka Tescil Tüzüğü (EUTMR) 2017/1001, Avrupa Birliği (AB) içinde marka tescili ve korunması için yasal çerçeveyi belirler. Ana hükümlerinden biri olan Madde 4, marka tescili için gereksinimleri tanımlar. Karar hukuku perspektifinden, bu makale, Madde 4’ün inceliklerine dalarak, AB mahkemeleri tarafından yorumlanması ve uygulanması hakkında içgörüler sunar.
EUTMR 2017/1001 Madde 4: EUTMR’nin 4. maddesi, AB içinde marka tescili için temel gereksinimleri belirler. Bir markanın grafiksel olarak temsil edilebilir olması gerektiğini ve bir işletmenin mal veya hizmetlerini diğer işletmelerinkinden ayırt edebilir olması gerektiğini belirtir. Ayrıca, özellikle sözcükler, kişisel isimler dahil olmak üzere işaretlerin, tasarımların, harflerin, rakamların, renklerin, malların şeklinin veya malların ambalajının şeklinin veya seslerin, yetkili makamların ve kamuoyunun kaydın tescil edilmiş sahibine tanınan korumanın net ve açık konusunu belirleyebileceği bir şekilde kayda alınabilir işaretlerden oluşabileceğini belirtir.
İçtihatlar Yoluyla Yorum:
- Grafiksel Temsil: Sieckmann v Deutsches Patent- und Markenamt (2002) davasında, Avrupa Adalet Divanı (CJEU), bir işaretin grafiksel olarak temsil edilebilmesi için açık, kesin, özgül, kolay erişilebilir, anlaşılabilir, dayanıklı ve nesnel olması gerektiğine hükmetti. Bu karar, markaların yetkili makamların ve kamuoyunun korumanın kapsamını belirlemesini sağlayan bir şekilde temsil edilmesinin önemini vurguladı.
- Ayırt Edicilik: Ayırt edicilik gereksinimi, Windsurfing Chiemsee Produktions v Boots- und Segelzubehör Walter Huber (1999) davasında açıklığa kavuşturuldu. CJEU, bir markanın bir işletmenin mal veya hizmetlerini diğerlerinden ayırt edebilme yeteneğine sahip olması gerektiğini belirterek, markaların temel olarak köken belirteçleri olarak işlev görmesi gerektiğini vurguladı.
- Geleneksel Olmayan Markalar: EUTMR’nin geleneksel olmayan markalara, örneğin ses markaları ve renk markaları, izin verdiği, Libertel Groep BV v Benelux-Merkenbureau (2003) davasında teyit edildi. CJEU, bir markanın geleneksel işaretlerle sınırlı olması gerekmediğini, temsili grafiksel olarak sağlanabildiği ve ayırt edicilik gereksinimini karşıladığı sürece kabul edilebileceğini belirtti.
- Teknik İşlevsellik: Philips v Remington (2004) davasında, CJEU, yalnızca bir teknik sonuç elde etmek için gerekli olan mal şeklinin işaretinin marka olarak kaydedilemeyeceğine karar verdi. Bu karar, aynı tür mallar için gerekli teknik çözümleri rakiplerinin kullanımından dışlayarak rekabet avantajı sağlayacak işaretlerin kaydedilmesini önledi.
Sonuç: EUTMR 2017/1001 Madde 4, AB içinde marka tescili için kriterleri tanımlamada kilit bir rol oynamaktadır. İlgili karar hukuku incelendiğinde, Madde 4’ün yorumlanması ve uygulanmasının, çeşitli işaretleri kapsayacak şekilde evrim geçirdiği ve marka tescilinde açıklık, ayırt edicilik ve adil bir süreç sağlamak için temel olduğu açık hale gelir. İşletmeler inovasyon yapmaya ve genişlemeye devam ettikçe, Madde 4’te yer alan prensipler, AB marka sistemini etkin ve güvenli bir şekilde korumanın önemini koruyacaktır.
https://hukukvebilisim.org/geleneksel-olmayan-marka-turleri-ses-markasi/
https://hukukvebilisim.org/geleneksel-olmayan-marka-turleri-renk-markasi/
https://www.turkpatent.gov.tr/geleneksel-olmayan-marka-turleri
