Sınai Mülkiyet Kanunu Madde 54 SMK m. 54
Geleneksel ürün adı hakkına tecavüz sayılan fiiller
MADDE 54- (1) Tescil edilmiş geleneksel ürün adının aşağıda belirtilen biçimdeki kullanımları, geleneksel ürün adı hakkına tecavüz sayılır:
a) Geleneksel ürün adı tescilinde belirtilen ürün özelliklerini taşımadığı hâlde, 46. madde uyarınca kullanılması öngörülen amblemin tescilli ürün adı ile birlikte kullanılması suretiyle, ürünün ününden herhangi bir biçimde yarar sağlayacak kullanımı veya tescil kapsamındaki ürünleri andıran ürünlerle ilgili olarak tescilli ürün adına tahsis edilen amblemin ticari amaçlı kullanımı.
b) Amblemin tüketiciyi yanıltıcı biçimde kullanımı.
c) Geleneksel ürün adı tescilinde belirtilen ürün özelliklerini ve tescilli ürün adı için 46. madde uyarınca kullanılması öngörülen amblemi taşımadığı hâlde, ürünün iç veya dış ambalajında, tanıtım ve reklamında veya ürünle ilgili herhangi bir yazılı belgede ürünün tescilde belirtilen özellikleri taşıdığına ilişkin yanıltıcı herhangi bir açıklama veya belirtiye yer verilmesi.
(2) Geleneksel ürün adı hakkına tecavüz edildiğinin bu adı kullanım hakkına sahip olanlarca tespit edilmesi hâlinde, tecavüz bu kişilerce tescil ettirene noter vasıtasıyla bildirilerek dava açması talep edilebilir. Tescil ettirenin talebi kabul etmemesi veya bildirimi aldığı tarihten itibaren üç ay içinde gerekli davayı açmaması hâlinde, kullanma hakkına sahip
olanlar, yapılan bildirimi de ekleyerek dava açabilir. Açılan dava tescil ettirene ihbar olunur.
Ancak ciddi bir zarar tehlikesi karşısında, kullanma hakkına sahip olanlar, süreye bağlı kalmaksızın ihtiyati tedbire karar verilmesini mahkemeden talep edebilir. İhtiyati tedbire karar verilmesi hâlinde, dava açılabilmesi için belirtilen sürenin dolması beklenmez.
(3) Geleneksel ürün adı başvurusu, yayımlandığı takdirde, başvuruyu yapan, geleneksel ürün adına yönelik bu maddede sayılan tecavüzlerden dolayı hukuk davası açma hakkına sahiptir. Tecavüz eden, başvurudan veya kapsamından haberdar edilmiş ise başvurunun yayımlanmamış olmasına bakılmaz. Tecavüz edenin kötüniyetli olduğuna mahkeme tarafından
hükmolunursa başvurunun yayımından önce de tecavüzün varlığı kabul edilir.
Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 54. Maddesinde Geleneksel Ürün Adı Hakkına Tecavüz Sayılan Fiiller
Giriş
Geleneksel ürün adı, belirli bir yöre veya kültürle özdeşleşmiş, o yörenin veya kültürün geleneklerinden kaynaklanan, o yöre veya kültürle özdeşleşmiş, o yörenin veya kültürün adı ile anılan mal veya hizmetlere verilen işarettir. Geleneksel ürün adları, mal veya hizmetlerin kalitesi, niteliği veya diğer özellikleri bakımından diğer mal veya hizmetlerden farklılaşmasını sağlayan önemli bir unsurdur.
Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 54. maddesi, geleneksel ürün adı hakkına tecavüz sayılan fiilleri düzenlemektedir. Bu maddeye göre, geleneksel ürün adı hakkı sahibinin izni olmaksızın, geleneksel ürün adı tecavüz sayılan fiilleri gerçekleştiren kişi veya kuruluşlar hakkında dava açılabilir.
Geleneksel Ürün Adı Hakkına Tecavüz Sayılan Fiiller
Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 54. maddesinde düzenlenen geleneksel ürün adı hakkına tecavüz sayılan fiiller şunlardır:
Geleneksel ürün adı sahibinin izni olmaksızın, geleneksel ürün adını kullanmak veya kullanmaya hazır bulundurmak.
Geleneksel ürün adı sahibinin izni olmaksızın, geleneksel ürün adı tescilinde belirtilen ürün özelliklerini taşımadığı hâlde, geleneksel ürün adı ile aynı veya benzer olan bir ürünü üretmek veya satmak.
Geleneksel ürün adı sahibinin izni olmaksızın, geleneksel ürün adı tescilinde belirtilen ürün özelliklerini taşımadığı hâlde, geleneksel ürün adı ile aynı veya benzer olan bir ürünün etiketinde, ambalajında veya reklamında kullanmak.
Geleneksel Ürün Adı Hakkına Tecavüzün Sonuçları
Geleneksel ürün adı hakkına tecavüz eden kişi veya kuruluşlar hakkında, geleneksel ürün adı hakkı sahibi tarafından dava açılabilir. Dava sonucunda, geleneksel ürün adı hakkına tecavüz eden kişi veya kuruluşlar, geleneksel ürün adı hakkı sahibine maddi ve manevi tazminat ödemeye mahkum edilebilir. Ayrıca, geleneksel ürün adı hakkına tecavüz eden kişi veya kuruluşlara, idari para cezası da uygulanabilir.
Yargı Kararlarında Geleneksel Ürün Adı Hakkına Tecavüz
Yargı kararlarında, geleneksel ürün adı hakkına tecavüz sayılan fiiller konusunda çeşitli değerlendirmeler yapılmıştır.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 2022/304 E., 2022/1031 K. sayılı kararında, “Geleneksel ürün adı, belirli bir yöre veya kültürle özdeşleşmiş, o yörenin veya kültürün geleneklerinden kaynaklanan, o yöre veya kültürle özdeşleşmiş, o yörenin veya kültürün adı ile anılan mal veya hizmetlere verilen işarettir. Geleneksel ürün adı hakkı, geleneksel ürün adının sahibine, o adı kullanarak veya kullandırarak mal veya hizmet üretme, satma, ithal etme ve ihraç etme hakkı verir. Geleneksel ürün adı hakkına tecavüz, geleneksel ürün adı hakkı sahibinin izni olmaksızın, geleneksel ürün adını veya geleneksel ürün adı ile karıştırılabilecek işaretleri kullanmak suretiyle gerçekleştirilen fiillerdir.” denilmiştir.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 2022/456 E., 2022/1450 K. sayılı kararında, “Geleneksel ürün adı hakkına tecavüz, geleneksel ürün adı hakkı sahibinin izni olmaksızın, geleneksel ürün adı veya geleneksel ürün adı ile karıştırılabilecek işaretleri kullanmak suretiyle gerçekleştirilen fiillerdir. Bu fiiller, geleneksel ürün adı hakkı sahibinin mal veya hizmetlerinin itibarına zarar verebilir ve geleneksel ürün adı ile özdeşleşmiş mal veya hizmetlerin kalitesinin düşmesine neden olabilir.” denilmiştir.
Sonuç
Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 54. maddesi, geleneksel ürün adı hakkına tecavüz sayılan fiilleri düzenlemektedir. Bu maddeye göre, geleneksel ürün adı hakkı sahibinin izni olmaksızın, geleneksel ürün adı hakkına tecavüz eden kişi veya kuruluşlar hakkında dava açılabilir.
Coğrafi İşaret Tecavüzü Yargıtay’ın Hereke Halısı Kararı
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/665858
