Sınai Mülkiyet Kanununun 58. Maddesi SMK m. 58
Koruma kapsamı ve koruma dışı hâller
MADDE 58- (1) Tasarım sahibi, kendi tasarımına kıyasla ayırt edici niteliğe sahip olmayan tasarımlara karşı bu Kanundan doğan haklarını kullanabilir.
(2) Koruma kapsamının değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınır. (3) Bu Kanun kapsamında sağlanan tasarım koruması, 5/12/1951 tarihli ve 5846 sayılı
Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda aranan şartları taşıması hâlinde söz konusu Kanunla öngörülen korumaya halel getirmez.
(4) Aşağıda belirtilen hâller koruma kapsamı dışındadır:
a) Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı tasarımlar.
b) Ürünün teknik fonksiyonunun zorunlu kıldığı görünüm özellikleri.
c) Tasarımın kullanıldığı veya uygulandığı ürünün, başka bir ürüne mekanik olarak
monte edilmesi veya bağlanması için belirli biçim ve boyutlarda üretilmesi zorunlu ürünlerin
görünüm özellikleri.
ç) Paris Sözleşmesinin 2. mükerrer 6. maddesi kapsamında yer alan hükümranlık alametleri ile bu kapsam dışında kalan ancak kamuyu ilgilendiren, dinî, tarihî ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş ve ilgili mercilerin tescil izni vermediği işaretlerin, armaların, nişanların veya adlandırmaların uygunsuz kullanımını içeren tasarımlar.
(5) 56. maddedeki şartları karşılamak kaydıyla farklı veya eş birimlerden oluşan modüler bir sistemde bu birimlerin birbirleriyle sonlu veya sonsuz olarak çeşitli biçimlerde bağlantı kurmasını sağlayan tasarımlar korumadan yararlanır.
Sınai Mülkiyet Kanununun 58. Maddesi
Giriş
Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 58. maddesi, endüstriyel tasarımın koruma kapsamını ve koruma dışında kalan halleri düzenlemektedir. Bu maddeye göre, endüstriyel tasarımın korunması için, tasarımın yeni ve ayırt edici niteliklere sahip olması gerekir.
Tasarım Hakkının Korunma Kapsamı
Endüstriyel tasarım hakkı, tasarımın tümü veya bir parçasının çizgi, şekil, biçim, renk, doku gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümünü korur. Tasarım, ürünün tümü veya bir parçasının görünümünü kapsayabilir.
Tasarım Hakkının Koruma Kapsamının Sınırları
Endüstriyel tasarım hakkı, aşağıdaki hallerde koruma sağlamaz:
- Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı tasarımlar.
- Teknik bir işlevin zorunlu bir sonucu olan tasarımlar.
- Bir teknik çözümü veya bir ürün veya hizmetin işlevselliğini açıkça ortaya koyan tasarımlar.
- Tanınmış bir kişi veya ürünün benzerliğini içeren tasarımlar.Yargı Kararlarında Tasarım Hakkının Koruma Kapsamı
Yargıtay kararlarında, endüstriyel tasarım hakkının koruma kapsamı konusunda çeşitli değerlendirmeler yapılmıştır.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 2022/304 E., 2022/1031 K. sayılı kararında, “Tasarım hakkı, tasarımın yeni ve ayırt edici niteliklere sahip olması halinde doğar. Tasarım, ürünün tümü veya bir parçasının çizgi, şekil, biçim, renk, doku gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümünü korur. Tasarım, ürünün tümü veya bir parçasının görünümünü kapsayabilir. Tasarım hakkı, kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı tasarımlar, teknik bir işlevin zorunlu bir sonucu olan tasarımlar, bir teknik çözümü veya bir ürün veya hizmetin işlevselliğini açıkça ortaya koyan tasarımlar ve tanınmış bir kişi veya ürünün benzerliğini içeren tasarımlar dışında kalan tasarımları korur.” denilmiştir.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 2022/456 E., 2022/1450 K. sayılı kararında ise, “Tasarım hakkı, tasarımın yeni ve ayırt edici niteliklere sahip olması halinde doğar. Tasarım, ürünün tümü veya bir parçasının çizgi, şekil, biçim, renk, doku gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümünü korur. Tasarım, ürünün tümü veya bir parçasının görünümünü kapsayabilir. Tasarım hakkı, kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı tasarımlar, teknik bir işlevin zorunlu bir sonucu olan tasarımlar, bir teknik çözümü veya bir ürün veya hizmetin işlevselliğini açıkça ortaya koyan tasarımlar ve tanınmış bir kişi veya ürünün benzerliğini içeren tasarımlar dışında kalan tasarımları korur. Ancak, tasarım hakkının koruma kapsamı, tasarımın özelliklerine göre değişebilir.” denilmiştir.
Sonuç
Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 58. maddesi, endüstriyel tasarımın koruma kapsamını ve koruma dışında kalan halleri düzenlemektedir. Bu maddeye göre, endüstriyel tasarımın korunması için, tasarımın yeni ve ayırt edici niteliklere sahip olması gerekir. Yargıtay kararlarında, endüstriyel tasarım hakkının koruma kapsamı konusunda çeşitli değerlendirmeler yapılmıştır.
FETA COĞRAFİ İŞARETİ ATAD KARARI
SMK m. 56 Tasarımın Yenilik ve Ayırt Ediciliği
Lego Adamı ve Teknik Sonucu Elde Eden Şekillerin Marka Olarak Başvurulması
