Sınai Mülkiyet Kanununun 86. Maddesi SMK m. 86 Patentin Dolaylı İhlali
Buluşun dolaylı kullanımının önlenmesi
MADDE 86- (1) Patent sahibinin, patent konusu buluşun uygulanmasını mümkün kılan ve buluşun esasını teşkil eden bir kısmı ile ilgili unsurların veya araçların üçüncü kişiler tarafından, patent konusu buluşu kullanmaya yetkili olmayan kişilere verilmesini önleme hakkı vardır. Bu hükmün uygulanabilmesi için söz konusu üçüncü kişilerin, bu unsurların
veya araçların buluşu uygulamaya yeterli olduğunu bilmeleri ve bu amaçla kullanılacağını bilmeleri veya bu durumun yeterince açık olması gerekir.
(2) Birinci fıkrada sözü edilen unsurlar veya araçlar piyasada her zaman bulunabilen
ürünlerse üçüncü kişiler söz konusu yetkili olmayan kişileri belirtilen fiilleri yapmaya teşvik
etmediği takdirde birinci fıkra hükmü uygulanmaz.
(3) 85 inci maddenin üçüncü fıkrasının (a), (b), (c) ve (ç) bentlerinde belirtilen fiilleri
yapanlar, birinci fıkra hükmüne göre patenti kullanmaya yetkili olmayan kişilerden sayılmaz.
Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 86. Maddesinde Düzenlenen Dolaylı Patent İhlali
Sınai Mülkiyet Kanunu’nun (SMK) 86. maddesi, patent hakkının dolaylı ihlalini düzenlemektedir. Dolaylı patent ihlali, patent sahibinin izni olmaksızın, patent konusu buluşun uygulanmasını mümkün kılan veya bu buluşun uygulanmasını kolaylaştıran unsurların veya araçların üçüncü kişiler tarafından üçüncü kişilere verilmesi, satılması, ithal edilmesi, ihraç edilmesi, kullanılmasına izin verilmesi veya kullanılmasına teşvik edilmesidir.
Dolaylı patent ihlali, patent hakkının korunması açısından önemli bir kavramdır. Bu kavram, patent sahibinin, buluşunu koruma kapsamını genişleterek, üçüncü kişilerin buluşun uygulanmasını dolaylı yollardan engellemesini sağlamaktadır.
SMK’nın 86. Maddesi ve Avrupa Uygulaması
SMK’nın 86. maddesi, Avrupa Patent Sözleşmesi’nin (EPC) 64. maddesine benzer şekilde düzenlenmiştir. EPC’nin 64. maddesine göre, patent sahibi, patent konusu buluşun uygulanmasını mümkün kılan veya bu buluşun uygulanmasını kolaylaştıran unsurların veya araçların üçüncü kişiler tarafından üçüncü kişilere verilmesi, satılması, ithal edilmesi, ihraç edilmesi, kullanılmasına izin verilmesi veya kullanılmasına teşvik edilmesinden dolayı da sorumlu tutulabilir.
SMK’nın 86. Maddesi ve Dünya Uygulaması
SMK’nın 86. maddesi, dünya genelindeki patent hukuklarında yaygın olarak kabul edilen bir kavramdır. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri Patent Kanunu’nun (USPTO) 271. maddesine göre, patent sahibinin izni olmaksızın, patent konusu buluşun uygulanmasını mümkün kılan veya bu buluşun uygulanmasını kolaylaştıran unsurların veya araçların üçüncü kişiler tarafından üçüncü kişilere verilmesi, satılması, ithal edilmesi, ihraç edilmesi, kullanılmasına izin verilmesi veya kullanılmasına teşvik edilmesi, patent ihlali olarak kabul edilmektedir.
SMK’nın 86. Maddesine İlişkin Yargıtay Kararları
SMK’nın 86. maddesi, Yargıtay tarafından da kabul görmüş ve bu maddeye ilişkin birçok karar verilmiştir. Yargıtay kararlarına göre, dolaylı patent ihlali, aşağıdaki unsurların birlikte gerçekleşmesi halinde gerçekleşir:
- Patent konusu buluşun uygulanmasını mümkün kılan veya bu buluşun uygulanmasını kolaylaştıran unsurların veya araçların varlığı
- Bu unsurların veya araçların üçüncü kişiler tarafından üçüncü kişilere verilmesi, satılması, ithal edilmesi, ihraç edilmesi, kullanılmasına izin verilmesi veya kullanılmasına teşvik edilmesi
Yargıtay kararlarına göre, dolaylı patent ihlali, aşağıdaki şekillerde gerçekleşebilir:
- Patent konusu buluşun uygulanmasını mümkün kılan veya bu buluşun uygulanmasını kolaylaştıran unsurların veya araçların üçüncü kişilere doğrudan veya dolaylı olarak satılması
- Patent konusu buluşun uygulanmasını mümkün kılan veya bu buluşun uygulanmasını kolaylaştıran unsurların veya araçların üçüncü kişilere kiralanması veya lisans verilmesi
- Patent konusu buluşun uygulanmasını mümkün kılan veya bu buluşun uygulanmasını kolaylaştıran unsurların veya araçların üçüncü kişilere ihraç edilmesi
- Patent konusu buluşun uygulanmasını mümkün kılan veya bu buluşun uygulanmasını kolaylaştıran unsurların veya araçların üçüncü kişilere kullanılmasına izin verilmesi
- Patent konusu buluşun uygulanmasını mümkün kılan veya bu buluşun uygulanmasını kolaylaştıran unsurların veya araçların üçüncü kişilere kullanılmasına teşvik edilmesi
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, dolaylı patent ihlali konusunda birçok karar vermiştir. Bu kararlarda, dolaylı patent ihlalinin unsurları ve kapsamı konusunda önemli ilkeler benimsenmiştir.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin dolaylı patent ihlali konusunda verdiği kararlarda benimsediği temel ilkeler şunlardır:
- Dolaylı patent ihlali, patent sahibinin izni olmaksızın, patent konusu buluşun uygulanmasını mümkün kılan veya bu buluşun uygulanmasını kolaylaştıran unsurların veya araçların üçüncü kişiler tarafından üçüncü kişilere verilmesi, satılması, ithal edilmesi, ihraç edilmesi, kullanılmasına izin verilmesi veya kullanılmasına teşvik edilmesidir.
- Dolaylı patent ihlali, patent hakkının dolaylı olarak ihlal edilmesidir. Bu nedenle, dolaylı patent ihlali için, patent hakkının doğrudan ihlali şart değildir.
- Dolaylı patent ihlali, patent konusu buluşun uygulanmasını mümkün kılan veya bu buluşun uygulanmasını kolaylaştıran unsurların veya araçların üçüncü kişiler tarafından üçüncü kişilere verilmesi, satılması, ithal edilmesi, ihraç edilmesi, kullanılmasına izin verilmesi veya kullanılmasına teşvik edilmesi ile gerçekleşebilir.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin dolaylı patent ihlali konusunda verdiği kararlar, patent hakkının korunması açısından önemli bir yere sahiptir. Bu kararlar, patent sahibinin, buluşunu koruma kapsamını genişleterek, üçüncü kişilerin buluşun uygulanmasını dolaylı yollardan engellemesini sağlamaktadır.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin dolaylı patent ihlali konusunda verdiği bazı önemli kararlar şunlardır:
- 2019/1595 E., 2021/1681 K.: Bu kararda, patent konusu buluşun uygulanmasını mümkün kılan veya bu buluşun uygulanmasını kolaylaştıran unsurların veya araçların üçüncü kişiler tarafından üçüncü kişilere verilmesi, satılması, ithal edilmesi, ihraç edilmesi, kullanılmasına izin verilmesi veya kullanılmasına teşvik edilmesi, dolaylı patent ihlali olarak kabul edilmiştir.
- 2018/1123 E., 2021/1422 K.: Bu kararda, patent konusu buluşun uygulanmasını mümkün kılan veya bu buluşun uygulanmasını kolaylaştıran unsurların veya araçların üçüncü kişiler tarafından üçüncü kişilere verilmesi, satılması, ithal edilmesi, ihraç edilmesi, kullanılmasına izin verilmesi veya kullanılmasına teşvik edilmesi, patent sahibinin izni olmaksızın gerçekleşmesi halinde, dolaylı patent ihlali olarak kabul edilmiştir.
- 2017/1052 E., 2021/1070 K.: Bu kararda, patent konusu buluşun uygulanmasını mümkün kılan veya bu buluşun uygulanmasını kolaylaştıran unsurların veya araçların üçüncü kişiler tarafından üçüncü kişilere verilmesi, satılması, ithal edilmesi, ihraç edilmesi, kullanılmasına izin verilmesi veya kullanılmasına teşvik edilmesi, patent konusu buluşun uygulanmasını kolaylaştırıcı nitelikte olması halinde, dolaylı patent ihlali olarak kabul edilmiştir.
Sonuç
SMK’nın 86. maddesi, patent hakkının korunması açısından önemli bir kavramdır. Bu madde, patent sahibinin, buluşunu koruma kapsamını genişleterek, üçüncü kişilerin buluşun uygulanmasını dolaylı yollardan engellemesini sağlamaktadır.
Patent İhlalinde Eşdeğer Kavramı
İlaç Patentinin Geçerliliği, Etken Maddenin Kullanılarak Patent İhlali
