Sınai Mülkiyet Kanunu’nun(SMK) 131. Maddesi
Patent Konularının Bağımlılığı Hâlinde Zorunlu Lisans
MADDE 131- (1) Patent konusu buluşun, önceki patentin sağladığı haklara tecavüz edilmeksizin kullanılmasının mümkün olmaması hâlinde, patent konuları arasında bağımlılık söz konusu olacağından, sonraki tarihli patentin sahibi önceki tarihli patent konusu buluşu, sahibinin izni olmaksızın kullanamaz.
(2) Patent konuları arasında bağımlılık olması hâlinde, sonraki tarihli patentin sahibi, patent konusu buluşunu kullanmak için, buluşunun önceki tarihli patent konusu buluşa göre büyük ölçüde ekonomik yarar sağlayan önemli bir teknik ilerleme göstermesi şartıyla zorunlu lisans verilmesini talep edebilir. Sonraki tarihli patentin sahibine zorunlu lisans verilmişse,
önceki tarihli patentin sahibi de sonraki tarihli patent konusu buluşu kullanmak için kendisine zorunlu lisans verilmesini talep edebilir.
(3) Bağımlılığı olan patentlerden birinin hükümsüzlüğü veya patent hakkının sona ermesi hâlinde, zorunlu lisans kararı da ortadan kalkar.
Giriş
Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 131. maddesi, patent konuları arasında bağımlılık durumunda zorunlu lisansın düzenlendiği bir hükümdür. Bu madde, bir sonraki tarihli patentin, önceki tarihli patentin haklarına tecavüz etmeden kullanılmasının mümkün olmaması durumunda ortaya çıkan zorunlu lisans konusunu ele almaktadır. Sınai Mülkiyet Kanununun 131. maddesi, patent sistemi ile rekabet arasında denge kurmak amacıyla getirilmiş bir düzenlemedir. Bu düzenleme, sonraki tarihli patent sahibinin, buluşunun ekonomik faydasını elde edebilmesini sağlarken, aynı zamanda önceki tarihli patent sahibinin haklarını da korumaya çalışır.
Madde 131: Zorunlu Lisansın Şartları ve Talep Süreci:
- Bağımlılık Durumu:
- Patent konusu buluşun, önceki patentin haklarına tecavüz etmeden kullanılmasının mümkün olmaması durumunda bağımlılık söz konusu olur.
- Sonraki tarihli patentin sahibi, önceki tarihli patent konusu buluşu sahibinin izni olmaksızın kullanamaz.
- Zorunlu Lisans Talebi:
- Bağımlılık durumu olması halinde, sonraki tarihli patentin sahibi, patent konusu buluşunu kullanabilmek için önemli bir teknik ilerleme sağlamışsa ve bu ilerleme büyük ölçüde ekonomik yarar sağlıyorsa, zorunlu lisans talep edebilir.
- Zorunlu lisans talebinde bulunan sonraki tarihli patentin sahibine zorunlu lisans verilirse, önceki tarihli patentin sahibi de kendi buluşunu kullanabilmek için zorunlu lisans talebinde bulunabilir.
3. Bağımlılık Ortadan Kalkarsa:
- Bağımlılığı olan patentlerden birinin hükümsüzlüğü veya patent hakkının sona ermesi durumunda, zorunlu lisans kararı da ortadan kalkar.
SONUÇ
Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 131. maddesi, patent korumasının teknolojik ilerlemeyi teşvik etme amacı ile getirilmiş bir düzenlemedir. Bu düzenleme ile, sonraki tarihli patent sahibinin, önceki tarihli patent konusu buluşu kullanmak için zorunlu lisans verilmesini talep edebilmesi sağlanmaktadır. Bu durum, sonraki tarihli patent sahibinin, buluşunu piyasaya sürmesini ve ekonomik fayda sağlamasını kolaylaştırmaktadır.
Ancak, zorunlu lisans verilmesinin, önceki tarihli patent sahibinin haklarını da ihlal etmesi dikkate alınmalıdır. Bu nedenle, zorunlu lisans verilmesinin haklılığı, patent konuları arasında bağımlılık bulunması ve sonraki tarihli patent konusu buluşun, önceki tarihli patent konusu buluşa göre büyük ölçüde ekonomik yarar sağlayan önemli bir teknik ilerleme göstermesi şartlarına bağlanmıştır.
Sınai Mülkiyet Kanunu(SMK) m.130 Patentin Kullanılmaması Zorunlu Lisans
