Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Madde 3
II – Musiki eserleri:
Madde 3 – Musiki eserleri, her nevi sözlü ve sözsüz bestelerdir.
YARGITAY 11. HUKUK DAİRESİ
E. 2005/3742 K. 2006/3428 T. 3.4.2006
MUSİKİ ESERLERİNDE İKTİBAS: Musiki Eserlerinde Koruma Konusu İşitilen Eserler Arasındaki Sıra ve Bağlılık Seslerin Melodi Ritim ve Harmoni İle Belirli Karışımları ve Aynı Zamanda Ses İle İfade Edilen Musiki Eserlerinin İçeriği Olduğu.
Öte yandan, uyuşmazlık, dava konusu eserlerin bestesinin aynı veya benzer olup olmadığı, şayet bir benzerlik var ise bunun, her musiki eserinde bulunması mümkün, olağan bir rastlantı veya esinlenme olup olmadığı, FSEK.’nın 35/3. maddesine göre iktibas serbestisi kapsamında kalıp kalmadığıdır.
FSEK m. 3’e göre, müzik eserleri her nevi sözlü ve sözsüz bestelerdir. Musiki eserlerinde koruma konusu, işitilen eserler arasındaki sıra ve bağlılık, seslerin melodi, ritim ve harmoni ile belirli karışımları ve aynı zamanda ses ile ifade edilen musiki eserlerinin içeriğidir. Musiki eserinde sahibinin hususiyetinin varlığının tespitinde ise, o eserin sıradan bir dinleyici nezdinde yarattığı izlenim esas alınmalıdır. Ancak, sözkonusu izlenimin tespitinde her uyuşmazlığın özelliğine göre bilimsel bir yöntem izlenmelidir.
Mahkemece görüşüne başvurulan iki kişilik bilirkişi kurulunca düzenlenen ilk raporda, önce yanlış eser incelenmiş ve mahkemece gerektiğinde müzik uzmanlarından oluşan yeni bir bilirkişi heyetinden rapor alınabileceği bildirilmiş, daha sonra doğru eserler üzerinde yapılan inceleme sonucu düzenlenen ek raporda, her iki eserin de neredeyse birbirinin aynı olduğu belirtilmiştir. Mahkemece ek rapordaki görüşe itibar edilerek karar verilmiş ise de, bu raporun tarafların iddia ve savunmalarını ayrıntılı bir şekilde değerlendiren, hüküm kurmaya ve denetime elverişli bir rapor olarak kabul edilmesi mümkün değildir.
FSEK m. 3’e göre, müzik eserleri her nevi sözlü ve sözsüz bestelerdir. Musiki eserlerinde koruma konusu, işitilen sesler arasındaki sıra ve bağlılık, seslerin melodi, ritim ve harmoni ile belirli karışımları ve aynı zamanda ses ile ifade edilen musiki eserlerinin içeriğidir.
Musiki eserinde sahibinin hususiyetinin varlığının tespitinde ise, o eserin sıradan bir dinleyici nezdinde yarattığı izlenim esas alınmalıdır. Ancak, sözkonusu izlenimin tespitinde her uyuşmazlığın özelliğine göre ve yukarıda açıklanan ilkeler gözönüne alınmak suretiyle bilimsel bir yöntem izlenmelidir.
Oysa, mahkeme kararına esas alınan bilirkişi raporunda, aralarında bir müzik uzmanı bilirkişi de bulunmasına rağmen hiçbir bilimsel görüş açıklanmaksızın “Veda” adlı eserde kullanılan fon müziğinin, davacıya ait “Karagül” adlı müzik eserinin nakarat bölümündeki melodi ile aynı olduğu sonucuna varıldığı belirtilmiştir. Az önce de açıklandığı üzere hiçbir bilimsellik taşımayan bu rapora itibar edilemez.
O halde mahkemece müzik uzmanlarından oluşan yeni bir bilirkişi heyetinden görüş alınarak, davacıya ait “Karagül” adlı müzik eserinin nakarat bölümündeki melodi ile dava konusu “Veda” adlı eserde kullanılan fon müziği karşılaştırılmak suretiyle, davacıya ait “Karagül” adlı musiki eseri bestesinin koruma kapsamı belirlendikten sonra, dava konusu “Veda” adlı eserde kullanılan fon müziğinin FSEK’nın 35/3. maddesi anlamında iktibas serbestisi içinde kalıp kalmadığı veya müstakil bir musiki eseri olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği ya da davacı eserine tecavüz oluşturacak derecede aynı ya da benzeri olup olmadığı hususlarında açıklamalı ve denetime elverişli bir rapor düzenlettirilmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde bir hüküm kurulması doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
FSEK MADDE 2 İLİM VE EDEBİYAT ESERLERİ
