Alenileşmiş ve Yayımlanmış Eserler: Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Madde 7’nin Açıklaması
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 7. maddesi, eserlerin alenileşmesi ve yayımlanması kavramlarını tanımlar. Bu yazıda, bu iki önemli kavramı örneklerle açıklayarak daha anlaşılır hale getirmeye çalışacağız.
Alenileşmiş Eser Nedir?
Madde 7’ye göre, bir eser hak sahibinin rızasıyla umuma arzedildiğinde alenileşmiş sayılır. “Umuma arz” ifadesi, eserin genel halka sunulmasını ifade eder. Bu, eser sahibinin izniyle eserin bir sergide, konferansta, internet sitesinde veya başka bir şekilde kamuya tanıtılması anlamına gelir.
Örnek 1: Resim Sergisi
Bir ressam, yeni yaptığı bir tabloyu bir sanat galerisinde sergilemek için izin verdiğinde, bu tablo alenileşmiş sayılır. Çünkü tablo, ressamın izniyle kamuya tanıtılmıştır.
Örnek 2: Konferans Sunumu
Bir akademisyen, yazdığı bir makaleyi bir konferansta sunmak için izin verdiğinde, bu makale alenileşmiş sayılır. Çünkü makale, yazarının izniyle kamuya açıklanmıştır.
Yayımlanmış Eser Nedir?
Bir eserin aslından çoğaltma ile elde edilen nüshaları, hak sahibinin rızasıyla satışa çıkarıldığında, dağıtıldığında veya diğer bir şekilde ticaret mevkiine konulduğunda o eser yayımlanmış sayılır. Yani, eserin fiziksel veya dijital kopyalarının ticari olarak sunulması, eserin yayımlanması anlamına gelir.
Örnek 1: Kitap Yayını
Bir yazarın romanı, bir yayınevi tarafından basılıp kitapçılarda satışa sunulduğunda, bu roman yayımlanmış sayılır. Çünkü kitabın kopyaları yazarın izniyle ticari olarak dağıtılmıştır.
Örnek 2: Müzik Albümü
Bir müzisyenin albümü, bir plak şirketi tarafından CD veya dijital formatta satışa çıkarıldığında, bu albüm yayımlanmış sayılır. Çünkü albümün kopyaları, müzisyenin izniyle ticari piyasaya sunulmuştur.
5680 Sayılı Basın Kanunu’nun İlgili Maddesi
Madde 7’nin sonunda belirtilen 5680 sayılı Basın Kanunu’nun 3. maddesinin 2. fıkrası, eserlerin basında yayımlanmasıyla ilgili hükümleri içerir. Bu madde, basın yoluyla yapılan yayımın da eserlerin alenileşmesi veya yayımlanması kapsamına girdiğini belirtir. Yani, bir eserin gazetede, dergide veya diğer basılı medya organlarında yayımlanması da bu kapsamda değerlendirilir.
Örnek: Gazete Makalesi
Bir yazarın makalesi, bir gazetenin köşe yazısı olarak yayımlandığında, bu makale hem alenileşmiş hem de yayımlanmış sayılır. Çünkü makale, yazarının izniyle hem kamuya tanıtılmış hem de ticari olarak dağıtılmıştır.
Sonuç
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 7. maddesi, eserlerin alenileşmesi ve yayımlanması konularını açık bir şekilde tanımlar. Alenileşmiş eserler, hak sahibinin izniyle kamuya sunulan eserlerdir. Yayımlanmış eserler ise, ticari olarak kopyaları satışa sunulan veya dağıtılan eserlerdir. Bu iki kavram, eser sahiplerinin haklarının korunması ve eserlerin kullanımının düzenlenmesi açısından büyük önem taşır.
