Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu(FSEK) m. 11. Eser Sahipliği Karinesi

Eser Sahipliği Hakkında Karineler: Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Madde 11

Eser sahipliği, özellikle yaratıcı endüstrilerde büyük öneme sahiptir. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 11. maddesi, eser sahipliğinin belirlenmesi ve korunması konusunda önemli karineler (varsayımlar) sunar. Bu yazıda, Madde 11’in içeriğini ve önemini inceleyeceğiz.

Madde 11: Eser Sahipliği Hakkında Karineler

I – Sahibinin adı belirtilen eserlerde: “Yayımlanmış eser nüshalarında veya bir güzel sanat eserinin aslında, o eserin sahibi olarak adını veya bunun yerine tanınmış müstear adını kullanan kimse, aksi sabit oluncaya kadar o eserin sahibi sayılır.”

Bu hüküm, bir eserin sahibi olarak adını veya tanınmış müstear adını kullanan kişinin, aksi ispat edilene kadar eserin sahibi sayılacağını belirtir. Bu durum, eser sahipliğinin ispatında önemli bir karine oluşturur. Örneğin, bir kitabın kapağında yazar olarak belirtilen kişi, aksi ispat edilene kadar kitabın sahibi kabul edilir. Aynı şekilde, bir tablonun üzerinde sanatçının adı varsa, bu kişi tablonun sahibi olarak kabul edilir.

Değişiklik (7/6/1995 – 4110/5 md.): “Umumi yerlerde veya radyo-televizyon aracılığı ile verilen konferans ve temsillerde, mutad şekilde eser sahibi olarak tanıtılan kimse o eserin sahibi sayılır, meğer ki, birinci fıkradaki karine yoluyla diğer bir kimse eser sahibi sayılsın.”

Bu değişiklik, kamuya açık yerlerde veya radyo-televizyon aracılığıyla yapılan sunumlar ve gösterimlerde, eserin sahibi olarak tanıtılan kişinin, aksi ispat edilene kadar eser sahibi kabul edileceğini belirtir. Bu hüküm, eser sahipliğinin tanıtım yoluyla da belirlenebileceğini ortaya koyar. Örneğin, bir konferansta sunulan bir makalenin yazarı olarak tanıtılan kişi, aksi ispat edilene kadar o makalenin sahibi sayılır.

Madde 11’in Önemi

Madde 11, eser sahipliğinin belirlenmesi ve korunması konusunda önemli avantajlar sağlar:

1. Kolay İspat: Eser sahipliği iddiasında bulunan kişiler için, adlarının eserde yer alması veya kamuya açık bir şekilde tanıtılmış olmaları, sahipliklerinin ispatı için yeterlidir. Bu, hukuki süreçlerde önemli bir kolaylık sağlar.
2. Hızlı Çözüm: Karineler, eser sahipliği konusundaki anlaşmazlıkların hızlı bir şekilde çözülmesine yardımcı olur. Adı belirtilen veya tanıtılan kişi, aksi ispat edilene kadar eser sahibi kabul edildiği için uzun süren ispat süreçleri kısalır.
3. Güvenilirlik: Eser sahiplerinin adlarının eserde yer alması veya kamuya açık bir şekilde tanıtılması, eser sahiplerinin haklarının güvence altına alınmasına katkı sağlar. Bu durum, yaratıcıların eserlerini koruma altına alırken, eser kullanıcılarının da kiminle muhatap olduklarını bilmelerine yardımcı olur.

Sonuç

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Madde 11, eser sahipliğinin belirlenmesi ve korunması konusunda önemli bir yasal düzenlemedir. Adını veya tanınmış müstear adını kullanan kişilerin, aksi ispat edilene kadar eser sahibi kabul edilmesi, yaratıcı endüstrilerde eser sahipliği konusundaki belirsizlikleri azaltır ve hukuki süreçleri hızlandırır. Bu karine, hem eser sahipleri hem de eser kullanıcıları için güvenilir ve pratik bir çözüm sunar.