EU Tasarım Reformu: Özet ve Analiz
2024 yılında kabul edilen yeni (EU Design Regulation) ve (Directive), tasarım koruma yasalarında önemli güncellemeler yaparak dijital ve teknolojik yeniliklere uyum sağlıyor. Bu reform ile, (Registered EU Designs) ve (Unregistered EU Designs) dijital ve fiziksel olmayan (non-physical) formlar için genişletilmiş bir koruma kapsamına alındı. Yeni reform, dijital ürünlerin ve animasyonlu görünümlerin korunmasını sağlarken, tasarımcılara teknolojik gelişmeler karşısında daha esnek bir koruma sunuyor .
Ana Değişiklikler
1. Tasarım Tanımının Genişletilmesi: Artık bir tasarımın tanımı, ürünlerin “hareket, geçiş veya animasyon” gibi özelliklerini de kapsıyor. Bu değişiklik, sanal gerçeklik (VR) ve artırılmış gerçeklik (AR) gibi teknolojilerde kullanılan görsel içerikleri de kapsama alarak moda ve dijital tasarım arasındaki sınırları genişletiyor.
2. Ürün Tanımının Kapsamı: Yeni tanım, bilgisayar programları hariç olmak üzere endüstriyel veya el yapımı her türlü öğeyi, dijital veya fiziksel olmayan (non-physical) formları içeriyor. Ayrıca mağaza düzeni gibi iç ve dış mekan tasarımları, grafik çalışmaları, semboller, yüzey desenleri ve grafik kullanıcı arayüzleri de ürün tanımına dahil edilmiştir.
3. Görünürlük Gerekliliği: (REUD) başvurularında yalnızca başvuruda görsel olarak sunulan özellikler koruma altına alınacak. Bu değişiklik, dijital ürünlerin tasarımlarında görselliğin ön plana çıkmasını sağlayarak daha detaylı ve dikkat çekici başvurular gerektiriyor.
4. Koruma Kapsamının Genişletilmesi: 3D baskı gibi faaliyetler de tasarım koruma kapsamına alındı ve sahte ürünlerin AB topraklarında transit geçişini engelleme hakkı tanındı. Bu, 3D baskı teknolojisinin yaygınlaşmasıyla sahte ürünlere karşı daha etkin bir koruma sağlıyor.
5. Tamir Hakkı: Karmaşık ürünlerin tamiri için yedek parça kullanımı konusunda tasarım haklarının sınırlandırılması, yedek parça piyasasını olumlu etkilerken tasarım sahiplerinin haklarını belirli ölçüde kısıtlıyor.
6. Yeni Savunma Mekanizmaları: Yorum, eleştiri ve parodi amaçlı kullanım hakları tanınarak sosyal medyada veya dijital platformlarda daha esnek bir kullanım alanı yaratılmıştır.
Analiz: Teknoloji ve Tasarımın Geleceği
Bu reform, teknoloji ile şekillenen moda dünyasında tasarımcıların yaratıcı eserlerini korumak için önemli bir adım olarak değerlendirilebilir. Dijitalleşmenin ve sanal dünyaların hızla gelişmesiyle, ürünlerin yalnızca fiziksel değil dijital formlarda da var olması kaçınılmaz hale geliyor. Bu çerçevede AB Tasarım Reformu, dijital ve fiziksel formlarda geçerli tasarım koruması sağlayarak teknoloji, moda ve dijital tasarım sektörlerinin iç içe geçmesini destekliyor.
#EUDesignReform #ABTasarımReformu #DesignLaw #TasarımHukuku #DigitalDesign #DijitalTasarım #FashionTechnology #ModadaTeknoloji #EUIPO #TrademarkProtection #TicariMarkaKoruma
