FSEK Madde 35 – İktibas Serbestisi
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) Madde 35, eserlerden belirli koşullarda alıntı (iktibas) yapılmasına izin verir. İktibas serbestisi, özellikle bilim, sanat ve eğitim alanında eserlerin özgürce kullanılmasına olanak tanırken, eser sahibinin haklarını da koruma altına alır. İşte FSEK Madde 35 iktibas serbestisi ile ilgili detaylar:
Madde 35 Sadeleştirilmiş Metin
Aşağıdaki durumlarda, bir eserden alıntı yapılması serbesttir:
1. Bilim ve Edebiyat Eserleri İçin Alıntı:
Alenileşmiş (kamuya sunulmuş) bir eserin bazı cümle veya paragraflarının, bağımsız bir bilim veya edebiyat eserine alınması.
2. Müzik Eserlerinden Alıntı:
Yayımlanmış bir bestenin tema, motif, pasaj veya fikir gibi unsurlarının, bağımsız bir müzik eserine dahil edilmesi.
3. Güzel Sanatlar ve Diğer Eserlerden Alıntı:
Alenileşmiş güzel sanat eserleri ve yayımlanmış diğer eserlerin, yalnızca maksadın gerektirdiği ölçüde ve bir bilim eserini açıklamak amacıyla kullanılması.
4. İlmi Konferans ve Derslerde Kullanım:
Alenileşmiş güzel sanat eserlerinin, konuyu açıklamak amacıyla projeksiyon veya benzeri araçlarla bilimsel konferans veya derslerde gösterilmesi.
Madde 35’ün Detaylı Analizi
1. Bilim ve Edebiyat Eserleri İçin Alıntı
Edebiyat ve bilim eserlerinde, kamuya sunulmuş eserlerden belirli ölçülerde alıntı yapılabilir. Ancak, bu alıntılar bağımsız bir eser oluşturmak amacı taşımalıdır.
Örnek: Bir roman analizinde, analiz edilen eserden birkaç cümlenin alıntılanması serbesttir.
2. Müzik Eserlerinden Alıntı
Bestelerden tema, motif veya pasaj gibi bölümlerin alınarak yeni bir müzik eserinde kullanılması mümkündür. Ancak bu kullanım, eserin bağımsız bir müzik eseri oluşturması amacına hizmet etmelidir.
Örnek: Bir klasik müzik temasının modern bir bestede küçük bir motif olarak kullanılması.
3. Güzel Sanatlar ve Diğer Eserlerden Alıntı
Güzel sanat eserleri ve yayımlanmış diğer eserlerden yalnızca maksadın gerektirdiği ölçüde alıntı yapılabilir. Alıntılar, bir bilim eserini veya konuyu açıklamaya yönelik olmalıdır.
Örnek: Bir sanat tarihi kitabında bir tabloya ilişkin görselin kullanılması.
4. İlmi Konferans ve Derslerde Kullanım
Güzel sanat eserleri, bilimsel konferanslar veya derslerde, konuyu açıklamak amacıyla projeksiyon gibi araçlarla kullanılabilir.
Örnek: Bir ders sırasında Michelangelo’nun eserlerinin projeksiyonla öğrencilere gösterilmesi.
5. İktibasın Açıkça Belirtilmesi
Yapılan alıntılar, eserde açıkça belirtilmelidir. Özellikle bilimsel eserlerde, kullanılan eserin adı, eser sahibinin adı ve alıntının yapıldığı yer açıkça ifade edilmelidir.
Örnek: Bir bilimsel makalede alıntılanan paragrafın kaynağı dipnotla belirtilmelidir.
FSEK Madde 35’in Önemi
FSEK Madde 35 iktibas serbestisi, bilim, sanat ve eğitim alanlarında özgür düşünce ve bilgi paylaşımını teşvik eder. Ancak, bu serbesti eser sahibinin manevi haklarını ve eserin bütünlüğünü koruma şartına bağlıdır. Alıntılar, yalnızca belirli amaçlarla ve ölçülü bir şekilde yapılabilir.
Anahtar Kelimeler:
#FSEKMadde35 #İktibasSerbestisi #FikirVeSanatEserleriKanunu #BilimselAlıntı #EserHakları #FSEKTelifHakları #SanatHukuku
