EUTMR Madde 62 ve SMK Madde 27 Karşılaştırmalı Analizi: Hükümsüzlük, İptal ve Hukuki Etkileri
Hem Avrupa Birliği Marka Tüzüğü (EUTMR) Madde 62 hem de Sınai Mülkiyet Kanunu (SMK) Madde 27, markanın hükümsüzlüğü (invalidity) ve iptali (revocation) kararlarının etkilerini düzenler. Bu hükümler, hukuki belirliliği sağlarken bazı istisnai durumlar için düzenleme yapar. Aşağıda iki yasal düzenlemenin karşılaştırmalı analizi yer almaktadır.
1. İptal (Revocation) ve Hükümsüzlük (Invalidity) Kararlarının Kapsamı ve Etkisi
EUTMR Madde 62
• İptal (Revocation): Marka, iptal talebinin yapıldığı tarihten veya mahkemenin belirlediği önceki bir tarihten itibaren geçerliliğini kaybeder (EUTMR m. 62/1) (1).
• Hükümsüzlük (Invalidation): Markanın baştan itibaren tescil edilmemesi gerektiği tespit edilirse, marka hakları tescil tarihinden itibaren geçersiz sayılır (EUTMR m. 62/2) (2).
SMK Madde 27
• İptal (Revocation): Markanın kullanılmaması veya ayırt edici niteliğini kaybetmesi gibi durumlarda, iptal kararının etkisi ileriye dönük olarak uygulanır. Ancak, bazı durumlarda iptal kararı daha önceki bir tarihe geri götürülebilir (SMK m. 27/3).
• Hükümsüzlük (Invalidity): Hükümsüzlük kararı ile marka, tescil tarihinden itibaren geçersiz sayılır ve hiç var olmamış gibi değerlendirilir (SMK m. 27/5).
2. Geriye Dönük Etkinin İstisnaları (Retroactive Effect Exceptions)
EUTMR Madde 62(4): İstisnalar
İptal veya hükümsüzlük kararının geriye dönük etkisi aşağıdaki durumları etkilemez:
1. Kesinleşmiş ve Uygulanmış İhlal Kararları (Final and Enforced Infringement Decisions):
• Karardan önce kesinleşmiş ve icra edilmiş ihlal kararları, iptal veya hükümsüzlükten etkilenmez (EUTMR m. 62(4)(a)) (2).
2. Önceden Kurulmuş ve Uygulanmış Sözleşmeler (Performed Contracts):
• Karardan önce yapılmış ve fiilen uygulanmış sözleşmeler geçerliliğini korur. Ancak, hakkaniyet gereği ödenen bedelin kısmen veya tamamen iadesi talep edilebilir (EUTMR m. 62(4)(b)).
SMK Madde 27/3-4: İstisnalar
SMK, EUTMR ile uyumlu olarak şu istisnaları düzenler:
1. Kesinleşmiş ve Uygulanmış Kararlar:
• Markaya tecavüz nedeniyle açılan davalarda verilen kesinleşmiş ve uygulanmış kararlar, iptal veya hükümsüzlükten etkilenmez (SMK m. 27/3(a)).
2. Kurulmuş ve Uygulanmış Sözleşmeler:
• Karardan önce yapılmış ve uygulamaya konmuş sözleşmeler korunur. Ancak, hakkaniyet gereği ödenen bedelin iadesi istenebilir (SMK m. 27/4).
3. Hukuki Belirlilik (Legal Certainty) ve Hakkaniyet (Fairness)
Her iki düzenleme de:
• Kesinleşmiş kararları ve kurulmuş sözleşmeleri koruyarak hukuki belirliliği sağlar.
• Ancak, hakkaniyet ilkesi doğrultusunda ödenen bedelin iadesi gibi çözümlerle adil bir denge kurar.
EUTMR’de özellikle iptalin yalnızca ileriye etkili olması vurgulanırken, hükümsüzlük kararlarının geriye dönük etkisi daha sıkı bir şekilde uygulanır. SMK, hakkaniyet gereği ödemelerin iadesini daha açık bir şekilde düzenler.
4. Karşılaştırmalı Tablo
Konu EUTMR Madde 62 SMK Madde 27
Revocation (İptal) Etkisi Talep tarihinden itibaren veya önceki bir tarih. İleriye dönük; bazı durumlarda önceki tarih.
Invalidation (Hükümsüzlük) Etkisi Tescil tarihinden itibaren geriye dönük. Tescil tarihinden itibaren geriye dönük.
Kesinleşmiş Kararlar Korunur, iptal/hükümsüzlükten etkilenmez. Korunur, iptal/hükümsüzlükten etkilenmez.
Sözleşmeler Uygulanmış sözleşmeler korunur; hakkaniyet gereği iade. Aynı şekilde korunur; iade açıkça düzenlenir.
Hakkaniyet İlkesi Ödeme iadeleri için hakkaniyet şartı. Ödenmiş bedelin iadesi hakkaniyete bağlı.
5. Sonuç
Hem EUTMR Madde 62 hem de SMK Madde 27 iptal ve hükümsüzlük kararlarının hukuki etkilerini düzenler. Her iki düzenleme, hukuki belirlilik ve hakkaniyet ilkelerini gözeterek:
1. Kesinleşmiş ihlal kararlarının korunmasını,
2. Kurulmuş ve uygulanmış sözleşmelerin geçerliliğini,
3. Hakkaniyet gereği ödeme iadelerini öngörür.
Bu düzenlemeler, hem marka sahiplerinin hem de üçüncü tarafların haklarının korunması için adil bir denge kurmaktadır.
Referanslar
1. EUTMR Madde 62 – Avrupa Birliği Marka Tüzüğü, Eur-Lex.
2. SMK Madde 27 – Sınai Mülkiyet Kanunu, Resmi Gazete.
#EUTMR62 #SMK27 #TrademarkRevocation #Invalidation #LegalCertainty #Hakkaniyet #FikriMülkiyetHukuku #IPLaw
