Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) Madde 43 – Radyo, Televizyon ve Diğer Yayınlarda Eser Kullanımı
Kanun Maddesi (Sadeleştirilmiş Hali):
Madde 43 –
Radyo, televizyon, uydu ve kablolu yayın kuruluşları ile mevcut veya gelecekte kullanılacak teknik imkanlarla yayın yapan kuruluşlar, opera, bale, tiyatro ve benzeri sahne eserlerini yayınlamadan önce hak sahiplerinden izin almak zorundadır.
Sahne eserleri dışındaki eserler, icralar, fonogramlar (ses kayıtları) ve yapımlar için ise, meslek birlikleriyle 52. maddeye uygun olarak sözleşme yapılmalı ve gerekli ödemeler bu birliklere yapılmalıdır. Kullanılan eserler ve yapımların listesi de bu birliklere bildirilmelidir.
Radyo ve televizyon kuruluşları Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından, diğer yayın kuruluşları ise Bakanlık tarafından sınıflandırılır.
Meslek birlikleri, eser sahipleri adına tarifeler belirler ve bu tarifelere göre ödemeler yapılır. Taraflar, bu tarifeler üzerinden ya da müzakereler yoluyla ücretler konusunda anlaşır.
Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT), eser, icra, fonogram ve yapımları, her üç ayda bir yıllık tarifenin dörtte birini ödeyerek kullanabilir.
Madde 43 Alt Maddelerinin Yorumları:
1. Sahne Eserleri İçin Önceden İzin:
Opera, tiyatro ve bale gibi sahne eserlerinin yayınlanması için önceden hak sahiplerinden izin alınması zorunludur. Bu, yaratıcıların emeğinin korunmasını sağlar. Radyo veya televizyon kanalı, sahneye konan bir eseri izinsiz olarak yayınlayamaz.
2. Meslek Birlikleri ile Sözleşme Zorunluluğu:
Sahne eserleri dışındaki tüm eserler için meslek birlikleri ile sözleşme yapılmalıdır. Bu birlikler, eser sahiplerinin haklarını korur ve telif ödemelerinin düzenli bir şekilde yapılmasını sağlar. Radyo ve televizyon kanalları, müzik eserleri veya filmleri yayınlarken bu meslek birlikleriyle çalışmak zorundadır.
3. RTÜK ve Bakanlık Sınıflandırması:
Radyo ve televizyon kanalları RTÜK tarafından denetlenirken, internet üzerinden veya kablolu yayın yapan diğer kuruluşlar Bakanlık tarafından sınıflandırılır. Bu, yayın kuruluşlarının kontrol altında tutulmasını sağlar.
4. Tarife Belirleme:
Meslek birlikleri, eser sahipleri adına ücret tarifeleri belirler. Yayın kuruluşları, eserleri kullanmadan önce bu tarifeler üzerinden ödeme yapar veya taraflar arasında müzakereler yoluyla farklı bir bedel üzerinde anlaşılır.
5. TRT’ye Özel Uygulama:
TRT, eserlerin telif ücretlerini her üç ayda bir öder. Bu, kamu yayıncısı olmasının getirdiği bir ayrıcalıktır. Ancak TRT bile eserleri kullanırken telif ödemek zorundadır.
FSEK Madde 43’ün Genel Açıklaması:
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun (FSEK) 43. maddesi, telif haklarının korunmasını sağlamak amacıyla getirilmiş bir düzenlemedir. Bu madde özellikle radyo, televizyon ve dijital platformlar gibi medya kuruluşlarının, eser sahiplerinin haklarını ihlal etmemesi için önemli bir çerçeve sunar.
Temelde, bir eserin kamuya iletilmesi (yayınlanması veya yeniden kullanılması) için mutlaka hak sahiplerinden izin alınmasını şart koşar. Bu eserler müzikler, filmler, tiyatro oyunları, operalar ve diğer sanatsal içerikler olabilir.
Bu madde ile:
• Sanatçılar ve eser sahipleri korunur.
• Meslek birlikleri aracılığıyla eserlerin ticarileştirilmesi sağlanır.
• Korsan yayınların önüne geçilir.
• Kültürel içeriklerin adil bir şekilde paylaşılması teşvik edilir.
Madde 43, aynı zamanda dijital platformları da kapsar. Bu, YouTube, Spotify gibi çevrimiçi hizmetlerin de bu yasal çerçeveye tabi olduğu anlamına gelir.
Örnek:
Bir radyo kanalı, yeni çıkan bir müzik albümünden parçalar yayınlamak istiyorsa, bunun için MESAM veya MSG gibi müzik meslek birliklerinden izin almak zorundadır. Aksi takdirde, telif hakkı ihlali söz konusu olur.
FSEK Madde 43’ün Önemi:
• Telif haklarının korunmasını sağlar.
• Eser sahiplerinin gelir elde etmesine yardımcı olur.
• Yayın kuruluşları için şeffaf bir çerçeve sunar.
• Sanatçılar ve yayıncılar arasında adil bir denge kurar.
Özetle, FSEK Madde 43, sanatçıların haklarını koruyan ve eserlerin ticari kullanımı sırasında hak sahiplerine ödeme yapılmasını zorunlu kılan kritik bir maddedir.
#FSEK #TelifHakları #EserSahipliği #YayınHukuku #MeslekBirlikleri #RadyoTelevizyon #FikirSanatEserleri
