#FSEK 55 – Yorum Kaideleri ve Şümul Nedir?
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Madde 55 – Yorum Kaideleri (Sadeleştirilmiş Hali):
Aksi açıkça kararlaştırılmadıkça, mali bir hakkın devri veya lisans verilmesi, eserin çeviri (tercüme) ya da başka şekilde işlenmesine (adaptasyon, düzenleme vb.) kapsamaz.
Madde 55’ün Alt Başlıkları ve Yorumları:
1. Mali Hakların Kapsamı:
• Bir eserin mali haklarının devri veya lisanslanması, eserin çevirilmesini veya uyarlanmasını otomatik olarak içermez.
• Örneğin: Bir kitabın basım hakkı devredildiğinde, bu devir kitabın başka bir dile çevrilmesini ya da senaryoya uyarlanmasını kapsamaz.
2. Aksi Kararlaştırılmadıkça İstisna:
• Taraflar açıkça “tercüme hakkı” veya “işleme hakkı” konusunda anlaşmadıkça, bu tür işlemler için ayrıca izin alınması gerekir.
• Sözleşmelerde bu durum netleştirilmediğinde, devralan taraf yalnızca eserin orijinal hali için hak sahibi olur.
3. Eserin İşlenmesi:
• İşleme, bir eserin farklı biçimlere dönüştürülmesini veya değişiklik yapılmasını ifade eder.
• Örnekler:
• Bir romanın film senaryosuna uyarlanması.
• Bir şarkının remix veya cover versiyonunun yapılması.
4. Tercüme ve Adaptasyon Hakları:
• Eserin başka dillere çevrilmesi veya farklı kültürel normlara uyarlanması işleme hakkı kapsamında değerlendirilir.
• Açıklama: Bir romanın İngilizce’ye çevrilmesi veya çocuklar için sadeleştirilmesi gibi işlemler, işleme hakkı gerektirir.
FSEK 55 Yorum Kaidelerinin Önemi:
• Eser Sahibini Koruma: Bu madde, eser sahiplerinin eserlerinin farklı formatlarda veya dillerde izinsiz çoğaltılmasını engeller.
• Hakların Sınırlarını Belirleme: Devir ve lisans sözleşmelerinde hakların kapsamı net olarak çizilerek, taraflar arasında yanlış anlamaların önüne geçilir.
• Piyasa Düzeni: Eserlerin farklı dillere çevrilmesi veya uyarlanması gibi işlemler, yeni bir mali değer yaratabileceği için eser sahibinin izni ve kontrolü altında olmalıdır.
Sonuç:
FSEK Madde 55, mali hakların devri veya lisanslanması sırasında, eserin çeviri veya işlenme hakkının devrin dışında tutulduğunu açıkça belirtir. Bu düzenleme, eser sahiplerinin yaratıcı eserleri üzerindeki kontrolünü güçlendirir ve hakların kapsamının doğru yorumlanmasını sağlar.
#FSEK55 #YorumKaideleri #TelifHakları #MaliHaklar #Eserİşleme #FikirveSanatEserleriKanunu #HakDevri #Lisanslama
