Manevi Haklara Tecavüz Hali ve Tecavüzün Ref’i Davası (FSEK Madde 67 Açıklaması)

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun (FSEK) 67. maddesi, eser sahiplerinin manevi haklarına yapılan müdahalelere karşı korunmasını düzenler. Bu madde, özellikle eserin izinsiz şekilde yayımlanması, eser sahibinin adının yanlış kullanılması veya eserde izinsiz değişiklik yapılması durumlarında açılabilecek davaları kapsar.

Sadeleştirilmiş Metin (FSEK Madde 67)

1. Henüz Yayınlanmamış Bir Eserin İzinsiz Yayınlanması:

Henüz kamuya açıklanmamış bir eser, sahibinin izni olmadan yayımlanırsa, tecavüzün ref’i davası ancak bu yayının çoğaltılmış kopyalar aracılığıyla yapılması durumunda açılabilir.

Aynı durum, eser sahibinin izni dışında esere adının eklenmesi halinde de geçerlidir.

2. Eser Sahibinin Adının Eksik veya Yanlış Yazılması:

Eğer eserde eser sahibinin adı hiç belirtilmemiş, yanlış yazılmış ya da kafa karışıklığına yol açacak şekilde eklenmişse; eser sahibi, yalnızca tespit davası değil, aynı zamanda tecavüzün ref’i davası da açabilir.

Mahkeme kararıyla, tecavüz eden kişi eserin orijinaline ve dolaşımdaki kopyalarına doğru ismin eklenmesini sağlamak zorundadır. Ayrıca, masraflar tecavüz edene ait olmak üzere en fazla 3 gazetede ilan yoluyla düzeltme yapılması talep edilebilir.

3. Yanlış veya Yetersiz Kaynak Gösterilmesi:

Eserde kaynak yanlış gösterilmiş, eksik belirtilmiş veya hiç kaynak gösterilmemişse, yukarıdaki hükümler aynı şekilde uygulanır.

4. Eserin İzinsiz Değiştirilmesi:

Eser sahibinin izni olmadan eserde değişiklik yapılmışsa, eser sahibi şu taleplerde bulunabilir:

• Değiştirilmiş halin çoğaltılması, yayımlanması veya temsil edilmesinin durdurulmasını talep edebilir.

• Dolaşımdaki kopyalardaki değişikliklerin düzeltilmesini veya eserin eski haline getirilmesini isteyebilir.

• Değişiklik, gazete, dergi veya radyo aracılığıyla yapılmışsa, masraflar tecavüz edene ait olmak üzere bu yayın organlarında düzeltme ilan edilmesini talep edebilir.

5. Güzel Sanat Eserlerinde Haklar:

Güzel sanat eserlerinde eser sahibi:

• Yapılan değişikliğin kendisine ait olmadığını beyan edebilir.

• Eser üzerindeki isminin kaldırılmasını veya değiştirilmesini talep edebilir.

• Eseri eski haline getirme hakkına sahiptir; ancak bu durum kamu yararına veya eserin sahibine ciddi zarar vermemelidir.

Detaylı Açıklama

1. Hangi Durumlarda Dava Açılabilir?

• Henüz yayımlanmamış bir eser, sahibinin rızası olmadan kamuya açıklanırsa, ancak bu açıklama çoğaltılmış kopyalar üzerinden yapılmışsa dava açılabilir.

• Eser sahibinin adı yanlış yazılmışsa veya hiç yazılmamışsa da dava açılabilir.

• Eserde izinsiz değişiklik yapılmışsa dava açılabilir.

2. Mahkemenin Verebileceği Kararlar:

• Eser üzerindeki izinsiz değişikliklerin düzeltilmesi,

• Eser sahibinin adının doğru şekilde eklenmesi,

• Yayınlanan hataların gazeteler aracılığıyla düzeltilmesi,

• Güzel sanat eserlerinde yapılan değişikliklerin kaldırılması.

3. Masraflar Kime Aittir?

Dava sonucunda verilen düzeltme kararlarının tüm masrafları tecavüz edene aittir.

4. Güzel Sanat Eserlerinde Özel Durumlar:

Güzel sanat eserlerinde eser sahibi, eserde yapılan izinsiz değişikliklerin düzeltilmesini veya isminin kaldırılmasını talep edebilir. Eser eski haline getirilebilecek durumdaysa, bu da talep edilebilir.

Sonuç:

FSEK Madde 67, eser sahiplerinin manevi haklarını korumak için güçlü bir hukuki çerçeve sunar. Eserin izinsiz yayımlanması, adının yanlış kullanılması veya eserde izinsiz değişiklik yapılması durumlarında eser sahiplerine haklarını savunma imkanı verir.

#FSEK #ManeviHaklar #TecavüzünRefi #EserSahibiHakları #Hukuk #GüzelSanatEserleri #HukukiKoruma #FSEK67 #FikirSanatEserleri #KaynakGösterimi