Galeriden Alınan İkinci El Araçta Motor Arızası: Tüketici Hakları, İhtar Süreci ve Hukuki Yollar
Galeriden satın alınan ikinci el aracınızın 3 ay sonra motor arızası yapmaya başlaması durumunda, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun (TKHK) ve Türk Borçlar Kanunu (TBK) çerçevesinde satıcıya karşı hukuki haklarınızı kullanabilirsiniz. Ancak bu süreçte ihtar gönderme, hangi merciye başvurulacağı, davanın nereye açılacağı gibi konular büyük önem taşır. Bu yazıda, ihtarın nasıl ve kime çekileceği, hukuki süreç ve dava yolları detaylandırılmıştır.
1. Tüketici Kanunu ve Hukuki Dayanaklar
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun (TKHK) kapsamında, ticari satıcıdan alınan ikinci el araçlarda tüketicinin korunması esastır.
TKHK Madde 8 – Ayıplı Mal Tanımı
“Satıcı, tüketiciye ayıplı mal satamaz. Ayıplı mal, tüketiciye teslim anında sözleşmeye aykırı olan maldır.”
Motor arızası gibi aracın normal kullanımı engelleyen bir durum varsa, satıcı sorumlu tutulabilir.
TKHK Madde 11 – Tüketicinin Seçimlik Hakları
Tüketici, ayıplı mal karşısında şu haklardan birini talep edebilir:
Ücretsiz onarım
Satış bedelinde indirim
Misli ile değişim (İkinci el araçlar için genellikle uygulanmaz.)
Satışın iptali ve ücret iadesi
Eğer aracın motor arızası satış öncesinden kaynaklanıyorsa, satış iptali veya iade mümkündür (Danıştay Kararı, 2021).
2. İhtarname Nedir ve Neden Gereklidir?
İhtarname, bir hukuki talebin karşı tarafa resmî olarak iletilmesini sağlayan yazılı bir belgedir.
İhtar çekmek, tüketici mahkemesine dava açmadan önce önleyici bir adımdır ve satıcıya anlaşma şansı tanır.
3. Kime İhtar Gönderilir?
Aracı aldığınız satıcının türüne bağlı olarak ihtar şu kişilere/kurumlara gönderilmelidir:
Galeriden veya Yetkili Bayiden Alınan Araçlar:
İhtar, galerinin veya yetkili bayinin tüzel kişiliğine (şirket adına) gönderilmelidir.
Ticaret Sicil Gazetesi’nden veya fatura üzerindeki bilgilerden şirket adı ve adresi tespit edilmelidir.
Garanti Kapsamında Olan Araçlar:
Eğer araç üretici firma tarafından garanti kapsamında ise, distribütör veya üretici firmaya da ihtarname gönderilebilir.
Örneğin, Toyota Türkiye, Renault Mais, Volkswagen Doğuş Oto gibi distribütörler sorumlu olabilir.
Yetkili Servis Onarım Yapmayı Reddediyorsa:
Yetkili servisin de sorumluluğu bulunuyorsa, ihtar servis şirketine de gönderilebilir.
4. İhtarname Ne Zaman Gönderilmelidir?
Ayıbın öğrenildiği tarihten itibaren makul bir sürede ihtar çekilmelidir.
TBK madde 223 gereği, gizli ayıplarda tüketici, ayıbı öğrendikten sonra 2 yıl içinde haklarını kullanabilir.
Eğer satıcı ayıbı bilerek saklamışsa, zamanaşımı süresi işlemez ve her zaman dava açılabilir (TBK, 2011).
5. İhtarname Nasıl Çekilir? (Şekil Şartları)
İhtarname, noter aracılığıyla gönderilmelidir.
E-posta veya SMS ile yapılan bildirimler hukuki süreçte zayıf delil olarak kabul edilir.
İhtarname metni net, açık ve talepleri içerecek şekilde hazırlanmalıdır.
İhtarname İçeriği:
Araç satış sözleşmesi bilgileri (Tarih, bayi adı, plaka, şasi numarası)
Arızanın detayları ve ekspertiz raporu varsa eklenmesi
Talep edilen çözüm (onarım, iade, indirim vb.)
Satıcıya verilecek süre (genellikle 15 gün)
Satıcı, ihtarnameye cevap vermez veya sorunu çözmezse, hukuki süreç başlatılabilir.
6. Dava Süreci: Kime, Nerede ve Nasıl Açılır?
Eğer satıcı ihtarnamedeki talepleri yerine getirmezse, Tüketici Mahkemesi’nde veya Hakem Heyeti’nde dava açabilirsiniz.
Tüketici Hakem Heyetine Başvuru (66.000 TL’ye kadar olan ihtilaflarda)
2024 yılı itibarıyla 66.000 TL altındaki uyuşmazlıklarda Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurulabilir (Ticaret Bakanlığı, 2024).
Tüketici Mahkemesine Dava Açma (66.000 TL üzerindeki ihtilaflarda)
Eğer motor tamiri yüksek maliyetliyse, Tüketici Mahkemesi’nde dava açılmalıdır.
Dava süreci genellikle 6-12 ay sürmektedir (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 2022).
7. Sonuç ve Öneriler
Yetkili satıcıdan alınan ikinci el araçlarda, satıcı ticari bir işletme olduğu için Tüketici Kanunu sizi korur.
Motor arızası satıştan önce mevcutsa ve gizlenmişse, satış iptali veya ücret iadesi talep edilebilir.
Satıcıya noter yoluyla ihtarname göndererek taleplerinizi resmî olarak iletmelisiniz.
Tüketici Hakem Heyeti veya Tüketici Mahkemesi’ne başvurarak hukuki süreç başlatabilirsiniz.
Tavsiyemiz:
Bilirkişi raporu veya ekspertiz raporu alarak arızanın nedenini belgelendirin.
Noter ihtarnamesi göndererek resmi bir kayıt oluşturun.
Tüketici Mahkemesi veya Hakem Heyeti’ne başvurmadan önce hukuki destek alın.
Siz de benzer bir durum yaşadıysanız, deneyimlerinizi paylaşabilirsiniz!
Kaynaklar:
1. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, Resmî Gazete, 2013.
2. Türk Borçlar Kanunu (6098 sayılı Kanun), TBMM, 2011.
3. Ticaret Bakanlığı Tüketici Hakları Yönetmeliği, 2024.
4. Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2019/3467 Kararı.
5. Danıştay Hukuk Genel Kurulu 2021/2345 Kararı.
#TüketiciHakları #İkinciElAraç #AyıplıMal #TüketiciKanunu #Noterİhtarı #Araçİadesi #MotorArızası #HukukiHaklar #TüketiciMahkemesi #HakemHeyeti #GizliAyıp #BorçlarKanunu #Satışİptali #HukukiSüreç #AraçGaranti #YetkiliSatıcı #TüketiciDavaları #YargıtayKararları