Giriş
AB Marka Hukuku çerçevesinde mutlak nedenlere dayalı marka hükümsüzlüğü talebi, hukukun genel menfaatleri koruma amacına hizmet eder. Ancak bazı durumlarda bu tür taleplerin kötüye kullanılıp kullanılamayacağı tartışma konusu olmuştur. Son olarak, Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi’nin (EUIPO) TurkAegean markasına ilişkin verdiği karar, bu tartışmayı yeniden gündeme getirmiştir.
Bu makalede, TurkAegean markasının hükümsüzlüğüne ilişkin EUIPO’nun 10 Ocak 2025 tarihli C 58 927 sayılı kararını inceleyecek ve mutlak nedenlere dayalı hükümsüzlük talebinin kötüye kullanım teşkil edip etmeyeceğini hukuki çerçevede değerlendireceğiz.
TurkAegean Markasının Hükümsüzlüğü ve EUIPO Kararı
Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı, turizmle ilgili hizmetler için TurkAegean markasını tescil ettirmek üzere EUIPO’ya başvurmuştur. Başlangıçta tescile uygun bulunan bu marka, Yunanistan hükümeti tarafından hükümsüzlük talebiyle EUIPO nezdinde itiraz edilmiştir.
EUIPO İptal Birimi (Cancellation Division), 10 Ocak 2025 tarihli C 58 927 sayılı kararıyla, TurkAegean markasının:
• Ayırt edici olmadığı (non-distinctive),
• Tanımlayıcı nitelikte olduğu (descriptive)
gerekçeleriyle hükümsüz olduğuna karar vermiştir.
Bu karar, mutlak hükümsüzlük nedenlerinin kamu menfaatini koruma işlevine sahip olduğu yönündeki yerleşik AB içtihadı ile de örtüşmektedir.
Mutlak Nedenlere Dayalı Hükümsüzlük Talebinin Kötüye Kullanım Tartışması
EUIPO’nun değerlendirmesi sırasında ön mesele (preliminary issue) olarak, bir marka hükümsüzlük talebinin kötüye kullanım teşkil edip etmeyeceği de ele alınmıştır. Tartışmanın özünü şu soru oluşturmaktadır:
• Bir devletin veya üçüncü tarafın, ekonomik menfaat elde etmek amacıyla mutlak hükümsüzlük nedenlerine dayanarak bir markayı iptal ettirmesi “hakkın kötüye kullanılması” olarak değerlendirilebilir mi?
EUIPO, bu konuda açık bir şekilde kötüye kullanımın söz konusu olmayacağına hükmetmiştir. Kararda vurgulanan ana noktalar şunlardır:
1. Mutlak Hükümsüzlük Nedenleri Kamu Yararını Korur
Mutlak hükümsüzlük nedenleri, özel kişi veya şirketlerin menfaatlerini değil, kamu yararını korur. Nispi hükümsüzlük nedenleri ise üçüncü tarafların ticari menfaatlerini korumaya yöneliktir. Bu ayrım, mutlak hükümsüzlük nedenlerine dayalı taleplerin kötüye kullanım iddiasına açık olmadığını gösterir.
2. Ekonomik Menfaatler Kararı Etkilemez
Bir marka gerçekten mutlak nedenlere dayalı olarak hükümsüzse, bu durum başvurunun kimin tarafından yapıldığına veya başvuranın niyetine bakılmaksızın geçerlidir.
3. EUIPO’nun Kendiliğinden İnceleme Yetkisi (Ex Officio)
C-622/13 (ABAD) ve C-450/13 (ABAD) kararlarına atıfta bulunularak, EUIPO’nun mutlak hükümsüzlük nedenleri bakımından kendiliğinden hareket edebilmesi gerektiği belirtilmiştir.
4. Hukukun Üstünlüğü ve Hukuki Güvenlik İlkeleri
C-37/03 (ABAD) kararında belirtildiği üzere, EUIPO’nun yetkileri belirli kriterlerle sınırlıdır ve mutlak hükümsüzlük nedenleriyle ilgili kararları keyfi bir değerlendirmeye tabi değildir.
Değerlendirme ve Sonuç
TurkAegean markasına ilişkin verilen EUIPO’nun 10 Ocak 2025 tarihli C 58 927 sayılı kararı, mutlak nedenlere dayalı hükümsüzlük taleplerinin kötüye kullanılamayacağını açıkça ortaya koymaktadır. Kararın en önemli sonucu şu şekilde özetlenebilir:
✅ Bir marka, mutlak nedenlerle geçersizse, bu durum başvuru sahibinin ekonomik motivasyonlarına bakılmaksızın geçerlidir.
✅ EUIPO, mutlak hükümsüzlük nedenlerini kamu yararı açısından değerlendirdiği için, bu tür başvurular kötüye kullanım olarak değerlendirilemez.
✅ ABAD içtihatları doğrultusunda, hukukun üstünlüğü ve hukuki güvenlik ilkeleri mutlak hükümsüzlük nedenleri bakımından belirleyici faktörlerdir.
TurkAegean davası, özellikle coğrafi işaretler, tanımlayıcı markalar ve kamu yararı kavramı gibi konular açısından gelecekteki marka hukuk davaları için emsal teşkil edebilir. Avrupa’daki marka hukukunun mutlak hükümsüzlük nedenleri açısından ne kadar katı olduğunu gösteren bu karar, marka sahipleri için önemli dersler içermektedir.
📩 Bağlantıya Geçin:
Sorularınız veya görüşleriniz için benimle iletişime geçebilirsiniz:
📧 E-posta: [email protected]
📱 WhatsApp: 0551 942 20 34
#TrademarkLaw #IntellectualProperty #IPLaw #BrandProtection #TrademarkRights #EUTM #EUIPO #EuropeanTrademark #EUTrademark #EUIPODecision #TurkAegean #TrademarkInvalidity #DescriptiveTrademark #AbsoluteGrounds #LegalCertainty #AbuseOfRights #PublicInterest #TrademarkCancellation#TurkAegean, #EUIPO, ve #TrademarkInvalidity
